Łagów

Łagów

Łagów leży wśród wapiennych wzgórz, pokrytych w niektórych miejs­cach lessem, w dolinie rz. Łagowicy, dopływu Czarnej. W czasach wcze-snohistorycznych okolica należała do posiadłości książęcych. Miała tu istnieć kasztelania i zamek, prawdopodobnie na urwistej skale nad rzeczką. Władysław Herman na prośbę swej żony Judyty darował Łagów wraz z przyległymi wsiami Piotrowem, Piórkowem, Baćkowicami i in­nymi kapitule kujawskiej w 1085 r. Bp 1 czyli włocławski na mocy przywileju Elżbiety Łokietkówny w . 1375 zamienił wieś Łagów na miasto, które otrzymało prawo magdeburskie. W r. 1502 miasto zostało spalone przez Tatarów. Od wieków słynął Łagów z wyrobów garncarskich, a miejscowi garncarze mieli swój cech.
Za czasów Długosza stał w Łagowie kościół w połowie drewniany, w połowie murowany. W końcu XVI w. 1581—1600 r. biskup kujawski Hieronim Rozrażewski wystawił kościół murowany w stylu gotyckim
0 trzech nawach z wieżą. Mimo licznych przeróbek m. in. po zniszcze­niu w czasie działań wojennych w 1.1944—45 , budowla jeszcze dziś zachowała cechy pierwotne.
Do zabytkowych budowli Łagowa należy były kościółek i szpital Św. Ducha, w którym mieściła się poprzednio szkoła podstawowa.
Po r. 1867 Łagów został zdegradowany do rzędu osad. Obecnie ma ok. 1500 mieszkańców. W rynku znajduje się kilka sklepów i gospoda oraz przyst. PKS. Można stąd dojechać do Opatowa, Kielc, Nowej Słupi i Rakowa. W nowym budynku szkolnym, położonym za mia­stem jest czynne schronisko młodzieżowe. W pobliżu Łagowa występują w wapiennych skałach zjawiska krasowe.
W pn. części miasteczka, poniżej kościoła należy obejrzeć wąwóz Dule. W tym celu idziemy ul. Słupską — do mostu na rz. Łagowicy, skręcamy w prawo i podążamy wzdłuż doliny. Boczny wąwóz jest zwykle suchy
1 stanowi przykład współczesnego krasu. Górną partię tworzy stroma skała wapieni dewońskich, wśród których m. in. na wysokości ok. 20 m nad poziomem dolinki znajduje się otwór obszernej jaskini, zwanej „Zbójecką”. W wapieniach tutejszych widać skamieliny korali Amfipora ramosa. Poniżej jaskini rozległa wierzchowina. Widać stąd Górę Jele-niowską i Szczytniak na prawo , Łysą Górę z klasztorem Świętokrzyskim — a bliżej część Kobylej Góry. Od strony pd. rysują się lesiste Góry Orłowińskie. Na wierzchowinie widać znaczne zagłębienia powstałe przeważnie wskutek eksploatacji wapienia na wypalanie wapna. Widać też szereg polowych wapienników, dających doskonałe wapno.
W odległości ok. 2 km od Łagowa w kierunku pn.-zach. leżą wsie PŁUCKI i ZARĘBY. Tutaj w minionych wiekach wydobywano rudę ołowiu galenę , a okruchy skalne przepłukiwano w bystro płynącym strumieniu — Łagowicy.Od Łagowa ku pn. prowadzi wygodna droga przez Zamkową Wolę dawniej nazywaną Ząbkową Wolą i piękny wąwóz pomiędzy Górą Jeleniowską a Kobylą Górą. Tutaj leży wieś PAPROCICE, o której założeniu tak mówi stary dokument wydany przez opata świętokrzy­skiego Polanowskiego w 1580 r.:
Z Paprocie można urządzić kilka ciekawych wycieczek w okolice, np. na Kobylą Górę, Święty Krzyż, Jeleniowską Górę i do Jeleniowa.
Wieś JELENIÓW leży u pn. podnóża Jeleniowskiej Góry 481 m . Na wzgórzu leży obszerny park krajobrazowy z pięknymi okazami starych drzew oraz ruinami murowanego pałacu, pochodzącego prawdo­podobnie z 1 poł. XVIII w. i przebudowanego w XIX w. Od strony wsch. widać portale z resztkami kolumn. Pod budynkiem obszerne skle­pione piwnice. Budowla została wypalona w czasie ostatniej wojny. Z Jeleniowa roztacza się piękny widok na okolice.
Pieszo z Rynku w Łagowie wyruszamy uliczką w stronę pd. Droga prowadzi głębokim wąwozem do WOLI ŁAGOWSKIEJ, nad którą widać Wzniesienia Iwaniskie, stanowiące wsch. część pd. pasma Gór Święto­krzyskich. Wzgórza te przecina ku wsch. dolina rz. Łagowicy, dopływu Czarnej. Z Łagowa do Rakowa, Szydłowa i Staszowa kursują auto­busy PKS.
W okolicy Łagowa występują wapienie dolno- i środkowodewońskie, same zaś Wzgórza Iwaniskie zbudowane są ze skał starszych okresów ery paleozoicznej, mianowicie kwarcytów i piaskowców kambryjskich, ordowickich i sylurskich.
Ze wsi SADKÓW można urządzić kilka ciekawych wycieczek. Pierw­sza z nich będzie do położonej w odległości 2 km ku zach. wsi BARDO, gdzie przed kilkudziesięciu laty geologowie odkryli ciemnej barwy skały magmowe — diabazy.
Ciekawy z punktu widzenia geologicznego jest wąwóz Prągowiec, położony na pn. od Barda Dolnego, u stóp góry Ryj. W ścianie tego wąwozu odsłaniają się łupki graptolitowe, należące do dolnego i gór­nego syluru. Blisko wylotu wąwozu widać wyraźny występ, gdzie wyła­niają się diabazy.
Z góry Ryj roztacza się rozległy widok na okolicę. W Bardzie na drewnianej dzwonnicy przy wiejskim kościółku znajduje się dzwon z datą 1411 oraz herbami: Poraj i Jastrzębiec. Miejscowe podania mówią, że fundował go Władysław Jagiełło po bitwie pod Grunwaldem.
W odległości ok. 2 km na pd. od Sadkowa leży wieś ZALESIE. Tutaj w głębokich, malowniczych wąwozach występują piękne odsłonięcia piaskowców i kwarcytów ordowickich.

Profil ten ma wielką wartość naukową i jako taki został uznany za zabytek przyrody nieożywionej.
Za wsią REMBÓW, ze wzniesienia oglądamy okolice słynnego w his­torii RAKOWA, położonego wśród rozległych, piaszczystych wydm nad rz. Czarną, dopływem Wisły.

Droga z Łagowa biegnie wzdłuż Gór Jeleniowskich od pd. Zbocza gór pokrywa dość gruba warstwa lessu, w którym liczne strumienie wy­żłobiły głębokie dolinki. Strumienie te stanowią dopływy Czarnej i Ko-przywianki. Droga biegnie właśnie w poprzek ich dolin i dlatego jest bardzo urozmaicona.
Z lewej strony widać kolejno góry: Jeleniowską, Szczytniak, Witosław-ską, Wesołówkę i Truskolaską. W okolicy Gołoszyc góry stają się coraz niższe, las na nich coraz rzadszy, a wreszcie widać już tylko lessowe lekko faliste wzgórza Wyżyny Opatowsko-Sandomierskiej.
Wśród takich wzgórz w dolinie wciętej dość głęboko, nad rz. Opatówką leży miasto powiatowe OPATÓW. Wjeżdżamy do niego malowniczym głębokim jarem o stromych zboczach, wyżłobionym wśród lessów.

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.