BRZEG DOLNY

BRZEG DOLNY

W okolicach Wrocławia znajduje się wiele zabytków architektury reprezentujących style od romanizmu przez gotyk, renesans, barok, klasycyzm, aż do stylów XLX w. Wiele obiektów uległo przebudowie lub rozbudowie, czego przykładem może być kościół Św. Jakuba w Sobótce, wzniesiony w stylu romańskim, przebudowany w stylu gotyckim, a następnie barokowym.
Sztuka romańska pojawia się na Dolnym Śląsku na początku XII w. i rozwija się mniej więcej do polowy XIII w. Styl ten zachowany jest w budownictwie kościelnym, klasztornym i obronnym.
Do interesujących zabytków należy zaliczyć m.in. portal z tympanonem późnoromańskiego kościoła w Kwieciszowie, architekturę i wystrój rzeź­biarski opactwa w Trzebnicy, dwa tympanony w kościele trzebnickim oraz rzeźby lwów w Sobótce i okolicy ich powstanie łączone jest z działal­nością fundatorską Piotra Własta –
W połowie XIII w. powstają na Śląsku pierwsze kościoły wzniesione w nowym stylu – gotyckim. Początek temu stylowi daje kaplica Św. Ja­dwigi przy kościele trzebnickim, wzniesiona po 1267 r. W tym okresie roz­budowuje się wrocławska katedra, a następnie liczne kościoły o wspólnych dla Śląska rozwiązaniach konstrukcyjnych i artystycznych.
W XIII-XIV w. prawie wszystkie większe miasta i miasteczka posiadają gotyckie kościoły, które zdobi rzeźba kamienna. Pod koniec XIV w. rozwija się rzeźba drewniana. Do typowych należą rzeźby „Madonn na lwach”, których najlepszy na Śląsku przykład znajduje się we wsi Osiek k. Oławy 8G. Do wybitniejszych rzeźb późnego gotyku należy Madonna w kościele Św. Anny w Sobótce.
Równocześnie z rzeźbą rozwija się malarstwo. Do wybitniejszych mo­numentalnych malowideł należy polichromia z ok. 1360 r., przedstawiająca sceny z życia i śmierci Chrystusa, zdobiąca kościół w Strzelcach k. Sobótki 7A. Najobszerniejszy cykl malarski na Śląsku posiada kościół w Małujowicach k. Brzegu 8H, z XIV w.
Obok budowli sakralnych powstają gotyckie ratusze oraz liczne zamki i fortyfikacje miejskie.Renesans pojawia się na Śląsku w pocz. XVI w. Kosztem znacznego
ograniczenia budownictwa sakralnego wznoszone są bogate dwory, re-
zydencje magnackie, kamienice mieszczańskie, ratusze, szkoły. Renesansowe zamki w Oleśnicy i w Brzegu, ostatni z bramą wjazdową ozdobioną
rzeźbami Piastów oraz ratusz w Brzegu są dobrymi przykładami architek-
tury tego czasu.
Wynalazek broni palnej wpływa na zasadnicze zmiany w ukształtowaniu architektury obronnej basteje i bastiony przystosowane do działań artyle­ryjskich.
Barok na Śląsku przychodzi znacznie później niż do Krakowa, opóźniony wojną trzydziestoletnią. Największe nasilenie budownictwa barokowego przypada na lata 1690-1740.
Wiele zmian wprowadza barok do miast śląskich: powstają nowe kościo­ły, pałace, domy; przebudowie w tym stylu ulegają również romańskie i gotyckie budowle, np. kościół i klasztor w Trzebnicy, zamek w Oławie. Wnętrza śląskich kościołów wypełnia barokowa rzeźba i malarstwo.
Klasycyzm, styl panujący od 2 poł. XVIII w. do 1 poł. XIX w. Na Śląsku występuje w architekturze mieszczańskiej i budowlach wojskowych oraz w pałacach i obiektach sakralnych. Przykładami tego stylu są pałace w Samotworze i Brzegu Dolnym, kościoły w Gaju Oławskim lub Zawoni.
Obiekty wznoszone w 2 poł. XIX w., bezstylowe lub pseudostylowe, nie wnoszą nowych wartości, powtarzając ogólną modę. Również budownictwo 1 poł. XX w. w okolicach Wrocławia nie może poszczycić się jakimiś ory-ginalniejszymi rozwiązaniami.

Miasto BRZEG DOLNY znajduje się na prawym brzegu
Odry, 36 km na północny zachód od Wrocławia, stacja kolejowa na linii Wrocław – Głogów; 4 linie
PKS. Brzeg Dolny jest miastem robotniczym związanym z wielką fabryką chemiczną „Rokita”.
Miejscowość połączona od promu na Odrze turystycznym szlakiem czerwonym z Obornikami Śl. i dalej z Trzebnicą.

W 1305 r. Brzeg Dolny wymieniony jest jako wieś. Prawa miejskie otrzymał w 1663 r.
W 1945 r. Brzeg Dolny został pozbawiony praw miejskich. W 1954 r. znów został podniesiony do rangi miasta. W 1939 r. Brzeg Dolny liczył 2000 mieszkańców a w 1946 r. 1600 mieszkańców. Dzięki powojennej rozbudowie w 1965 r. liczył 10170 mieszkańców.

Pałac przy ul. Odrodzenia, wzniesiony w stylu klasycystycz-nym wg projektu Karola Gotharda Langhansa twórca Bramy Brandenburskiej w Berlinie, pałacu Hatzfeldów we Wrocławiu w 1. ok. 1783-90, przebudowany w XIX w. Na północ od pałacu ciekawy park o założeniu angielskim.
Obok miasta znajdują się Nadodrzańskie Zakłady Przemysłu Organicznego „Rokita”. Przed wojną fabryka należała do niemieckiego koncernu IG Farben-Industrie. Produkowano w niej głównie gazy trujące, m.in. „tabun”, którego działanie Niemcy wypróbowali na więźniach w obozie-oświęcimskim. Pizy produkcji „tabunu” masowo ginęli tu więźniowie obozu „Gross-Rosen” Rogoźnica, którego filia znajdowała się na terenie fabryki. W czasie działań wojennych w 1945 r. fabryka uległa zniszczeniu. Po wojnie zakład odbudowano i obecnie „Rokita” wytwarza 65 rodzajów najrozmaitszych chemikalii o rocznej wartości globalnej miliarda złotych. Głównym produktem zakładu jest fenol ponad 12 tys. ton rocznie – podstawowy surowiec do wyrobu tworzyw sztucznych oraz środki ochrony roślin. „Rokita” jest zakładem udostępnionym turystom do zwiedzania.
W okolicy Brzegu Dolnego są piękne lasy iglaste i liściaste oraz ładny zalew koło stopnia wodnego na Odrze. Nad zalewem powstaje ośrodek sportów motorowodnych Ligi Obrony Kraju oraz przystań kajakowa.
Obok zalewu, wykorzystując staw powstały ze starorzecza Odry, fabryka „Rokita” utworzyła ośrodek wypoczynku świątecznego, w którym jest piękny basen kąpielowy z szatniami, boiska do gier i restauracja. Zalew wraz z ośrodkiem „Wały” jest także jednym z miejsc wypoczynku świątecznego wrocławian. Dojazd ułatwia utworzenie przez „Żeglugę na Odrze” letniej linii pasażerskiej, łączącej zalew z mostem Pomorskim we Wrocławiu.

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.