Elementy śląskiej kultury ludowej są nadal kultywowane, choć wysoki stopień uprzemysłowienia województwa i unifikacyjne wzorce kulturowe nie sprzyjają zachowaniu tradycji. W przeszłości ta właśnie polska kultura ludowa była jednym z głównych czynników podtrzymania polskiej świadomości narodowej i oporu przeciw germanizacji. Najbardziej charakterystycznym przejawem folkloru jest nadal żywa śląska gwara o czystym, staropolskim brzmieniu, zachowana w swej tradycyjnej postaci językowej. W niej przekazywane są liczne legendy i opowiadania oraz śląskie pieśni ludowe, spopularyzowane na całym świecie przez Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca ŚLĄSK, mający swą siedzibę w Koszęcinie obecnie woj. częstochowskie . ŚLĄSK w ciągu 25 łat dał 930 występów zagranicznych dla ponad 35 milionów widzów z 5 kontynentów. Zbiory pieśni ludowych, spisywanych od lat liczą sobie ponad 12 tysięcy utworów łącznie z terenu woj. katowickiego i bielskiego . Nadal można spotkać, szczególnie w święta np. w Bytomiu-Rozbarku, Dąbrówce Wielkiej, kobiety ubrane w regionalne stroje górnośląskie: szerokie, długie spódnice kiecki , zszywane w jedną całość z kabatkiem stanikiem , wkładane na białą bluzę z koronkową kryzą na szyi i rękawach. Fałdzistą spódnicę okrywa z przodu jedwabny fartuch. Uzupełnieniem stroju jest kwiecista chusta, ciasno związana na głowie i korale. Rzadkością jest już męski strój regionalny składający się z długich, ciemnych kabatów i tzw. „jelenioków” czyli spodni irchowych wpuszczanych w buty. Rolę męskiego ubioru regionalnego zaczyna natomiast pełnić galowy strój górniczy. Przetrwały także, szczególnie na wsi i w małych ośrodkach miejskich, słowiańskie obrzędy i zwyczaje, jak topienie Marzanny i chodzenie po wsiach z „goikiem” — małym drzewkiem świerkowym, ozdobionym kolorowym papierem i kwiatami. Twórczość ludowa na Śląsku jest reprezentowana przede wszystkim przez plastyków-amatorów, z zawodu górników. Malarstwo Teofila Ociepki, Pawła Wróbla, Jana Holeszka i Eugeniusza Bąka jest znane i cenione w zawodowym świecie plastycznym, a wystawy dzieł Ociepki i Wróbla cieszyły się za granicą wielkim powodzeniem. Najbardziej znanym elementem folkloru jest chyba zamiłowanie Ślązaków do różnego rodzaju hobby. Hodowla gołębi, kanarków w Katowicach ma siedzibę ZG Polskiego Związku Hodowców Kanarków i Ptaków Egzotycznych , a także ryb akwariowych ma tu bogatą tradycję. Rolnictwo choć w cieniu przemysłu, nie jest dziedziną, którą można przemilczeć. W województwie sieje się zboże na 126 tys. ha, ziemniaki uprawia się na 46 tys. ha, a warzywa na 15 tys. ha. Co roku zbiera się owoce z ponad 7 tys. ha sadów. Biorąc pod uwagę niewielki obszar i warunki klimatyczno-glebowe, Katowickie okaże się jednym z przodujących rolniczych województw kraju. Duża ilość małych gospodarstw i rozdrobnienie ziemi nie sprzyjają zwiększaniu produkcji. Toteż od kilku już lat prowadzi się konsekwentnie wykup ziemi i tworzy silne, wielkie gospodarstwa, specjalizujące się w określonym typie produkcji. Szczególną uwagę władze zwracają na tworzenie wzorcowych hodowli bydła i tuczników oraz uprawy warzyw. Duże środki przeznacza się na budowę wielkich szklarni. Ludność województwa charakteryzuje się niespotykaną w kraju strukturą zawodową i społeczną. Województwo zamieszkuje dane z 1 I 1979 r. 3615,6 tysiąca osób co stanowi 10,3 proc. ludności Polski. Województwo ma najwyższy w kraju odsetek ludności miejskiej, największe zagęszczenie i zatrudnienie w przemyśle. Na 1 km kw. zamieszkuje średnio 545 osób w kraju 112 , w miastach żyje 3151,6 tysiąca osób tj. 87,2 proc, w kraju 57,3 proc. a na wsi 464,0 tys. Są tu 43 miasta, w tym 11 powyżej 100 tys. mieszkańców Katowice, Bytom, Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Ruda Śląska, Rybnik, Sosnowiec, Tychy, Wodzisław Śląski, Zabrze oraz 46 gmin. W gospodarce uspołecznionej województwa zatrudnionych było 1609,0 tys. osób 13,2 proc. ogółu zatrudnionych w Polsce . W miastach pracuje 96,4 proc. ogółu zatrudnionych. W województwie mieszka więcej kobiet, niż mężczyzn. Szczególnie zaznacza się to na wsi, w miastach przewaga kobiet jest minimalna. Śląska rodzina pracownicza liczy przeciętnie od 3 do 4 osób, w tym zarobkujących — jedna bądź dwie osoby. Najwięcej jest rodzin trzy — 27 proc. i czteroosobowych 27,8 proc . Dwuosobowe rodziny stanowią niecałe 21 proc. Najmniej jest rodzin pięcio i sześcioosobowych łącznie nieco ponad 13 proc . Najliczniejszą grupą wiekową są osoby w wieku produkcyjnym od 25 do 59 lat 46,2 proc . Drugą grupą jest młodzież zdobywająca zawód w wieku od 16 do 24 lat 17,3 proc. oraz dzieci w wieku szkoły podstawowej od 7 do 15 lat 12,9 proc . Emeryci liczący 60 i więcej lat stanowią 13,2 proc Najmniejszą grupą są dzieci w wieku przedszkolnym 10,4 proc . W sumie jest to społeczeństwo młode. W 1978 r. na 1000 małżeństw udzielono 126 rozwodów w 1970 — 153 . W 1978 r. zawarto w przeliczeniu na 1000 osób 9,25 małżeństw. Zwiększa się przyrost naturalny osiągając w 1978 r. wartość 7,7 prom.
Written on Styczeń 7th, 2018 by admin
Folklor
Posted in Bez kategorii