Miasto Brzeg

Miasto Brzeg

Miasto wydzielone i stolica powiatu, położone na wysokim brzegu Odry, 148 m npm. Dogodne połączenie kolejowe i szosowe z odległym o 44 km na północny zachód Wrocławiem. Najstarsze wiadomości o osadzie zwanej Wysoki Brzeg Breg, datują się z okresu najazdu Brzetysława II, księcia czeskiego na Śląsk w 1036 r., kiedy to złupiono i zniszczono osiedle.
W XIII w. Brzeg należy do księstwa wrocławskiego, a Henryk III w 1250 r. nadaje osadzie prawa miejskie tzw. średzkie, co powoduje wzmożony napływ kolonistów z zachodu. W 1293 r. Bolko I świdnicki, opiekujący się młodymi książętami wrocławskimi – obwarowuje miasto murami obronnymi.
Po śmierci Henryka V Grubego, dzielnicę wrocławską podzielili w 1311 r. między siebie trzej jego synowie, przy czym najstarszemu z nich, Bolesła­wowi III, zwanemu Rozrzutnym, dostał się Brzeg i okolica. W niedługim czasie Bolesław III łączy księstwa brzeskie i legnickie.
W 1329 r. Bolesław III uznaje się lennikiem Jana Luksemburczyka, a o więzi miasta z Polską świadczy jedynie zwierzchnictwo biskupa wrocławskiego, którego diecezja należy do metropolii gnieźnieńskiej.
Od połowy XVI w. do wojny trzydziestoletniej miasto przeżywa okres świetności i rozkwitu. Rozwija się rzemiosło, zwłaszcza sukiennictwo gobeliny, kwitnie handel, następuje ożywienie życia kulturalnego, o czym świadczą liczne kontakty z Krakowem i leżącym blisko Wrocławiem. Wojna trzydziestoletnia i ogólne zniszczenie Śląska powoduje zahamowanie rozwoju miasta.
W 1675 r. wygasa linia Piastów legnicko-brzeskich i księstwo dostaje się Habsburgom austriackim. W XIX w. zaczyna się rozwijać w Brzegu przemysł. W czasie ostatniej wojny Brzeg ulega w 70% zniszczeniu. W 1946 r. Brzeg liczył 7,7 tys. mieszkańców. Dzięki szybkiej odbudowie i rozbudowie, miasto już w 1964 r. liczyło 26 600 mieszkańców. W mieście rozwinięty przemysł spożywczy Fabryka Cukrów „Odra”, maszynowy Opolskie Zakłady Silników Elektrycznych, garbarski i in.
Zabytki:
Dzielnica staromiejska z kwadratowym rynkiem oraz zabytkowymi kamieniczkami, m.in. z XVI w. dom renesansowy przy ul. Chopina 4 , częściowo przy ul. Zamkowej 2 i z XVIII w. barokowe domy przy ul. Jabłkowej 3 I, Zamkowej 9, w Rynku nr 42 I.
Fragment murów obronnych z przeniesioną tu bramą Odrzańską z 1595 r. -na terenie parku, za zamkiem.
Ratusz I w stylu renesansowym, budowany w 1. 1570-77 na miejscu starego z 1358 r., wielokrotnie przebudowywanego przez Jakuba Parra -jest jedną z nielicznych budowli tej klasy nie tylko na Śląsku, ale i w Polsce. Stawiany bywa przez niektórych na drugim miejscu po ratuszu poznańskim. Zwracają uwagę drewniane krużganki po stronie wschodniej.
Zamek wejście od pl. Zamkowego – zbudowany został na miejscu dawnego grodu książęcego z 1 połowy XIII w., wg „Kroniki polskiej” z 1 poł. XIV w., przez Bolka I świdnickiego w 1296 r. W 1311 r. zamek staje się rezydencją książęcą, powoduje to jego rozbudowę, której
dokonano za czasów Ludwika I, wznosząc kaplicę zamkową 1368-69, a w 1379 r. zakończono stawianie właściwych pomieszczeń zamkowych w stylu gotyckim. Kolejnej rozbudowy zamku dokonano w XV w. W XVI w., głównie za panowania Jerzego II, przeprowadzono przebudowę zamku w stylu renesansowym. Pracami kierowali Włosi – Jakub Parr wraz z synem Franciszkiem, a następnie Bernard Niuron. Zamek pozostaje w ruinie od chwili zniszczenia go przez Prusaków w 1741 r. Dziś z dawnej świetności pozostały tylko resztki – boczne skrzydła w południowym mieści się Muzeum Piastów Śląskich oraz podwójna dla jezdnych i pieszych brama wjazdowa. Nad nią postacie Jerzego II i jego żony Barbary,
herby księstwa, a wyżej 24 popiersia Piastów Są to jedne z najpiękniejszych rzeźb renesansowych w Polsce.
Kościół zamkowy Św. Jadwigi O połączony z zamkiem, wzniesiony jako kaplica zamkowa – książęca w miejscu starej w 1. 1368-69 i podniesiony do godności kolegiaty w 1371 r. Około 1567 r. książę Jerzy II przebudował kościół, dzieląc go na dwie części. Prezbiterium zostało przeznaczone na Mauzoleum Piastów Brzeskich. W krypcie pod prezbiterium złożono później dwadzieścia dwa sarkofagi Piastów legnicko-brze-skich, składane dotąd w mauzoleum legnickim przy kościele Św. Jana. Ocalałe do dziś sarkofagi znajdują się w Muzeum, w zamku. Kościół rozbudowano w 1784 r., niszcząc przy tym wiele rzeźb, malowideł i sarkofagów mauzoleum piastowskiego.
Kościół Św. Krzyża – przy pl. Zamkowym, zbudowany przez jezuitów w 1.1735-39 w stylu barokowym w miejscu zburzonego w 1545 r. kościoła Dominikańskiego. Wieże z 1856 r. Obok kościoła również barokowy, XVlII-wieczny budynek byłego klasztoru Jezuitów.
Kościół Św. Mikołaja – przy ul. Czerwonej Armii, wzniesiony w XIII w., w swej obecnej postaci budowany był w 1370-1417 w stylu późnogotyckim gotyk śląski. Wieże nadbudowano do wysokości 63 m w 1885 r. Kościół ten stanowi jedną z największych bazylik na Śląsku.
Kościół Św. Piotra i Pawia przy ul. Młynarskiej w stylu gotyckim pochodzi z XIV w. Kościół stanowił własność zakonu franciszkanów, którzy przy nim mieli swój klasztor XIV w.. W 1582 r. kościół zamieniono na zbrojownię, obecnie służy za magazyn.Gimnazjum Piastowskie – przy ul. Czerwonej Armii, wzniesione w 1. 1564- przez Jakuba Parra, było jedną z najlepszych szkół na Śląsku. Z przebudowywanego gmachu, będącego obecnie w ruinie, zachowały się fragmenty z renesansowym portalem.

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.