Pdział administracyjny w ciągu wieków. Od testamentu Bolesława Krzywoustego (1138 r.) omawiany teren należał do księstwa sandomier­skiego. Po zjednoczeniu kraju przez Władysława Łokietka z części księ­stwa sandomierskiego utworzono województwo sandomierskie.

W XVI w. województwo składało się z siedmiu powiatów, z których pięć, mianowicie: sandomierski, wiślicki, chęciński, radomski i opoczyński obejmowało tereny dzisiejszych Gór Świętokrzyskich, Wyżyny Sando­mierskiej i Ponidzia.
W dniu 27 lipca 1789 r. Sejm Czteroletni uchwalił przejęcie dóbr bis­kupstwa krakowskiego na rzecz Skarbu Rzeczypospolitej. Po trzecim rozbiorze Polski obszar położony pomiędzy Pilicą a Wisłą znalazł się w granicach zaboru austriackiego, a po pokoju w Wiedniu w r. 1809 został włączony do Księstwa Warszawskiego. Po utworzeniu Królestwa Polskiego powstały tu dwa województwa: krakowskie (z siedzibą władz wojewódzkich najpierw w Krakowie, a ostatecznie od r. 1816 w Kiel­cach) i sandomierskie (z siedzibą Komisji Wojewódzkiej w Radomiu). W r. 1837 województwa przemianowano na gubernie, z tym że w r. 1842 zamiast krakowskiej —-gubernię nazwano kielecką. W r. 1845 cały teren wchodził w skład guberni radomskiej, którą później podzielono znowu na dwie jednostki: radomską i kielecką.
Po I wojnie światowej i odzyskaniu niepodległości utworzono woje­wództwo kieleckie, w granicach którego znajduje się obszar Gór Święto­krzyskich. Omawiany w niniejszej pracy teren leży w granicach powiatów: kieleckiego, iłżeckiego, opatowskiego, jędrzejowskiego, włoszczowskiego, koneckiego, opoczyńskiego, szydłowieckiego, staszowskiego i buskiego. Poza tym obejmuje on miasta: Kielce, Skarżysko-Kamienna, Staracho­wice i Ostrowiec.
Wg „Rocznika Statystycznego 1965″ średnia gęstość zaludnienia woj. kieleckiego wynosiła 97 mieszkańców na 1 km2. Największą gęstość wykazywał pow. sandomierski — 115 i kazimierzowski— 113, najniższą pow. białobrzeski — 57, lipski — 61 i włoszczowski — 62 mieszkańców na 1 km2. Największy procent ludności wiejskiej miały powiaty: iłżecki (95,1%) i lipski (95%).
Głównym ośrodkiem administracyjnym, gospodarczym i kulturalnym regionu są Kielce, liczące ostatnio ponad 100 tysięcy mieszkańców. Ponadto mamy tutaj trzy miasta średniej wielkości, położone wzdłuż rz. Kamiennej i stanowiące ważne ośrodki przemysłowe: Skarżysko-Kamienna (43 km2 pow. i 36 500 mk.), Starachowice (49 km2 pow. i 38 700 mk.) oraz Ostrowiec Świętokrzyski (47 km2 pow. i 42 800 mk.).Osadnictwo i stosunki własnościowe. W czasach wczesnohistorycznych teren Gór Świętokrzyskich, bogato zalesiony, posiadał nieliczną ludność, której dostarczała środków do życia puszcza. Obszary rolnicze leżały na pd. zach. na Ponidziu oraz na lessowej Wyżynie Opatowsko-Sandomier-skiej od pd. wsch.
Stamtąd to w czasach wczesnośredniowiecznych osadnictwo posuwało się w głąb puszczy, na której skraju powstały dwa targowiska: Tarczek i Kielce. Teren stanowił własność książęcą. Obok gródków kasztelańskich powstały pierwsze parafialne kościoły: Św. Wojciecha w Kielcach i Św. Idziego w Tarczku (2 poł. XI w.).
Na przełomie XI i XII w. znaczne obszary puszczańskiej krainy prze­szły prawdopodobnie drogą nadania w ręce biskupów krakowskich, częściowo (okolice Łagowa) kujawskich z Włocławka i lubuskich (Opa­tów). Niektóre tereny znalazły się we władaniu klasztorów: benedyktyń­skiego na Łysej Górze i cystersów z Wąchocka.
Na skraju regionu mieli swoje posiadłości Odrowąże, Tarłowie, Tar­nowscy, Oleśniccy, Szydłowieccy, Ossolińscy i Radziwiłłowie. Na obszarze samych gór własność prywatną stanowiły dobra stołowe biskupów, gdzie gospodarzyli najczęściej dzierżawcy, podobnie jak w królewszczyznach.
Po wojnie. Zniszczenia wojenne w dużej mierze usunięto w pierwszych latach po wyzwoleniu. W późniejszym okresie powstało szereg nowych poważnych inwestycji, np. wybudowano nową linię kolejową z Sitkówki do Buska, drugi tor kolei Kielce—Częstochowa, kolej wąskotorową ze Starachowic do Iłży, wybudowano i uruchomiono kombinat gipsowy „Dolina Nidy” w Gackach k. Buska, cementownię w Wierzbicy, fabrykę grzejników w Wołowie, płyt pilśniowych w Chrząstowie k. Koniecpola, fabrykę samochodów „Star” w Starachowicach, piekarnię mechaniczną, chłodnię i tuczarnię drobiu, zakłady urządzeń chemicznych i armatury przemysłowej, zakłady mleczarskie w Kielcach, kombinat wapienniczo–cementowy w Nowinach k. Sitkówki, zakład topienia bazaltu w Stara­chowicach, fermentownię tytoniu w Jędrzejowie, zakłady górniczo-hut-nicze w Zębcu k. Iłży, zakłady przemysłu wapienniczego w Bukowej k. Małogoszczy i wiele innych.
Rozbudowuje się trzy największe zakłady Kielc: Kieleckie Zakłady Urządzeń Chemicznych i Armatury, Kieleckie Zakłady Wyrobów Meta­lowych, Zakłady Precyzyjne „Iskra”, powstają nowoczesne zakłady przemysłu mięsnego.
Powoli aktywizuje się małe miejscowości jak Suchedniów, Bodzen­tyn, Szydłowiec, Chmielnik, Iłża, Jędrzejów, Końskie, Ćmielów. Niektóre z nich (Suchedniów, Ćmielów) zostały w 1962 r. podniesione ze stopnia osiedli do rzędu miast.
Poważnie rozbudowują się większe miasta: Ostrowiec Świętokrzyski, Starachowice, Skarżysko-Kamienna. Ruch budowlany widać już i w mniej­szych miastach, jak: Końskie, Szydłowiec, Busko, Chmielnik, Jędrzejów. W tym ostatnim zlokalizowana została budowa centralnych warsztatów, produkujących części maszyn i urządzeń dla przemysłu hutniczego.
Widoczny jest również postęp w dziedzinie zagospodarowania turys-

tycznego. U stóp Łysicy, we wsi Święta Katarzyna wybudowano dużym nakładem piękne schronisko PTTK im. Aleksandra Janowskiego, zorga­nizowano schronisko w Chęcinach, obozowisko turystyczne w Kielcach, kilka Stacji turystycznych, stanicę wodną w Sobkowie nad Nidą.
W terenie wyznaczono bądź odnowiono wiele kilometrów szlaków turystycznych pieszych, górskich i nizinnych. Powstało wiele oddziałów i kół PTTK, które wydatnie pracują nad szerzeniem wiedzy o kraju i rzetelnie obsługują liczne wycieczki.
W trosce o rozwój kultury i wiedzy o regionie powstało szereg nowych placówek, jak muzea: w Oblęgorku, Sielpi Wielkiej, Nowej Słupi, na Świętym Krzyżu, w Szydłowie, muzeum lat szkolnych Stefana Żerom­skiego w Kielcach, punkt etnograficzny w Bielinach, biblioteki, domy kultury, świetlice, kina i inne.
W Kielcach wybudowano halę widowiskowo-sportowa oraz krytą pływalnię.
W lutym 1966 r. oddano do użytku stację telewizyjną na Św. Krzyżu.