Historia ochrony przyrody Ziemi Sądeckiej sięga przełomu XIX i XX w., kiedy to ówczesny miejscowy magnat ziemski, wielki mi­łośnik przyrody hr. Adam Stadnicki utworzył na terenie swoich po­siadłości w paśmie Jaworzyny Krynickiej kilka rezerwatów przyro­dy. Nie znamy dokładnej daty powstania tych rezerwatów, przyjmu­je się jednak, iż pierwsze z nich – Barnowiec, Łabowiec i Uhryń -założono w 1906 r. Staraniem A. Stadnickiego powstał również, dzięki wykupieniu gruntów z rąk kolonistów niemieckich, niezwy­kle cenny rezerwat „Baniska”. Po I wojnie światowej i odzyskaniu niepodległości utworzono pierwszy rezerwat w lasach będących pod zarządem administracji państwowej. Był to rezerwat „Obro-żyska”, położony koło Muszyny. W czasie II wojny światowej wszy­stkie chronione obszary szczęśliwie nie ucierpiały od rabunkowej gospodarki okupanta. Po wyzwoleniu Ziemia Sądecka wzbogaciła się o kilka dalszych rezerwatów. Obecnie mamy ich na tym obszarze 14, a wśród nich wszystkie obiekty znane z okresu przedwojennego. Oto ich krótka charakterystyka: 1. Rezerwat przyrody nieożywionej „Diable Skały” po­wierzchnia 16,07 ha położony jest na wzgórzu zwanym Bukowiec, na Pogórzu Rożnowskim. Osobliwością rezerwatu są skałki zbudo­wane z piaskowca ciężkowickiego, ukształtowane w fantastyczne formy. Najbardziej oryginalne noszą nazwy: Grzyb, Diabeł i Kapa. Między skałkami występuje jaskinia typu szczelinowego, zamiesz­kana przez dwa gatunki nietoperzy: nocka dużego i podkowca ma­łego. Ma ona 320 m korytarzy i uważana jest za drugą co do wiel­kości jaskinię polskich Karpat. Skałki i utwory skalne porasta sosna zwyczajna. W północnej części rezerwatu rośnie las mieszany. Rezerwat leśny „Białowodzka Góra nad Dunajcem” powierzchnia 67,69 ha. Rola tego rezerwatu jest wielostronna. W jego granicach znalazły się zbiorowiska leśne i skalne z rzadkimi elementami florystycznymi. Białowodzka Góra tworzy boczne ra­mię długości ok. 500 m, odchodzące od wierzchołka Rozdziela w kie­runku wschodnim i kończące się stromymi stokami opadającymi ku Dunajcowi. Na grzbiecie góry i na jej południowych stokach wy­stępuje kilka grzęd skalnych bogatych w węglan wapnia. Najwyż­sze zgrupowanie skał 550 m n.p.m., porosłe sosną zwyczajną, nosi nazwę Zamczysko. Na skałach tych występuje sześć gatunków roślin typowo skalnych: czosnek skalny, okrzyn szerokolistny, kokoryczka wonna, irga czarna i zwyczajna oraz przewiercień sierpowaty. W mu­rawach skalnych i w ciepłolubnych zaroślach, otaczających skałki, rośnie szereg roślin ciepłolubnych, jak np. dąbrówka kosmata, ru­mian żółty, kłosownica pierzasta, oman szlachtawa, groszek czer­niejący, nawrot lekarski, miodownik melisowaty, kocimiętka naga, ośmiał mniejszy i in. Na południowym zboczu góry, na zachód od skałek spływających z Zamczyska, występuje drzewostan dębowo-bukowy z dużym udziałem brekini. Zaliczany do grądu, wykazuje jednak duże po­wiązania z ciepłolubną buczyną znaną z Pienin i Jury Krakowsko– Częstochowskiej. W runie rosną tutaj turzyca orzęsiona, kosmatka gajowa, miodunka ćma, przytulią Schultesa, bluszcz pospolity, wie­chlina gajowa, konwalia majowa i piękne storczyki: podkolan zielonawy, kruszczyk szerokolistny i buławnik wielkokwiatowy. W południowej części rezerwatu, wzdłuż potoku, pojawia się buczyna karpacka z dużym udziałem jodły, w której runie występuje żywokost sercowaty.Na wschodnim stoku Zamczyska rozwija się żyzny grąd, przecho­dzący stopniowo w buczynę karpacką. Znajduje się tutaj piękne stanowisko kwitnącego bluszczu, sięgającego wysoko w korony jodeł. Północne stoki północnej części rezerwatu okrywa buczyna karpacka w wariancie jodłowym i typowym.Rezerwat leśny „Cisy w Mogilnie” powierzchnia 35,76 ha położony na północnych stokach Jodłowej Góry na wysokości 600-700 m n.p.m. W rezerwacie wśród lasu jodłowego rośnie kilkaset okazów cisów. Około 1/5 okazów osiąga 8 m wysokości i 10-20 cm średnicy, połowa występuje w postaci krzaczastej. Rezerwat krajobrazowy „Kłodne nad Dunajcem” po­wierzchnia 79,61 ha położony jest na zachodnim krańcu pasma Radziejowej w przełomowej dolinie Dunajca. Rezerwat składa się z dwóch części. Część północna położona jest na bardzo stromych stokach Błyszcza, południowa na stokach Wyśnej Góry. W rezerwa­cie przeważają zbiorowiska leśne. Panuje tu kwaśna buczyna z du­żym udziałem kosmatki gajowej i trzcinnika leśnego, a w niektórych miejscach także z bogato rozwiniętym runem mszystym. Typowa buczyna karpacka występuje na północnych stokach Wyśnej Góry i w postaci niewielkich enklaw na zboczach Błyszcza opadających ku Długiemu Potokowi. U podnóża Błyszcza zachował się grąd z pięknymi, aczkolwiek odroślowymi grabami. W runie obok roślin typowych dla ubogiego grądu rośnie dziewięćsił długolistny, który niewątpliwie przywędrował tutaj z pobliskich Pienin. Nad Długim Potokiem i innymi ciekami występują ziołoroślowe zbiorowiska przy-potokowe z jeżyną, pokrzywą zwyczajną, psianką słodkogórz, żywokostem sercowatym i pokrzykiem wilczą jagodą. Na niewielkich polankach spotykamy bogatą florę storczyków: storczycę kulistą, storczyka męskiego, gółkę długoostrogową, podkolana białego i listerę jajowatą.W okolicach Kłodnego nad Dunajcem wielokrotnie obserwowano wydrę. Należy przypuszczać, iż utworzenie rezerwatu umożliwiło temu rzadkiemu u nas gatunkowi przetrwanie nad wodami Dunajca do dnia dzisiejszego. Rezerwat leśny „Nad Kotelniczym Potokiem” powierz­chnia 26,80 ha leży na południowych stokach pasma Radziejowej, w górnej części Kotelniczego Potoku, na wysokości 850-1030 m n.p.m. Odznacza się urozmaiconą rzeźbą. W rezerwacie występują drzewo­stany bukowo- jodłowe lub jodłowo- bukowe z dużą niekiedy do­mieszką świerka. Najstarsze drzewa dochodzą do 200 lat wieku. Głównym zbiorowiskiem jest buczyna karpacka, mniejszą nato­miast rolę odgrywa zespół buczyny kwaśnej. Rezerwat leśny „Pusta Wielka” powierzchnia 2,58 ha położony niedaleko Kłodnego, na wysokości 900 m n.p.m. W rezer­wacie ochronie podlega reliktowa sosna, pozostała tu po optimum klimatycznym holocenu.