Szlak Zielony Dąb Bartek

Szlak Zielony Dąb Bartek

Jest to szlak pieszy zaczynający się we wsi Bartków, koło zabytkowego dębu. Wygodniejsza droga biegnie przez Janaszów, na skrzyżowaniu do
Jasiowa. Droga prowadzi w dół i przecina dolinę rz. Bobrzy. Widać tu resztki tamy, spiętrzającej dawniej wodę dla celów przemysłowych. W XIX w. stalą tutaj kuźnica wodna, później tartak, a wreszcie młyn. Tama została zniszczona przez powódź w 1935 r. Pozostał dotąd muro­wany upust po tartaku, założony na miejscu dawnego, drewnianego. Zachowało się też nieco żużla hutniczego. Na wyniosłym brzegu, obok budynku mieszkalnego widać ślady murów z ciosowym wejściem do piwnic. Są to pozostałości dawnych budynków przemysłowych. Wygodna droga prowadzi przez wieś Jasiów. Po przebyciu ok. 1 km drogi wśród lasu, skręcamy na lewo i w odległości ok. 50 m od skrzyżowania oglą­damy zabytkowy dąb, nazywany „Kapitanem”, a liczący ok. 300 lat. Nazwę drzewa wiążą ze wspomnieniami walk powstańczych. Widać też datę „1863″. Leśnicy opiekują się drzewem.
Lasy samsonowskie, obejmujące powierzchnię 20 000 ha, należą do Nadleśnictwa Samsonów, Bliżyn i Suchedniów. Teren jest wzniesiony od 300—400 m npm. Jest to część dawnej puszczy świętokrzyskiej. W lasach tutejszych znajdują się duże zespoły, odnawiające się z samo-siewów. Są to więc zespoły naturalne.
Pięknym przykładem pierwotnej puszczy o drzewostanie mieszanym z bogatym runem jest rezerwat Świnia Góra o powierzchni 51 ha. Z roślin chronionych można tu spotkać: wawrzynek wilczełyko (Daphne meze-reum), czosnek niedźwiedzi (Alium ursinum L.), widłaki (Licopodium) i inne. Na wysokim brzegu koło polany Rosochy ma swe źródła stru­mień Krasna, dopływ rz. Czarnej.W odległości ok. 3 km od polany Rosochy w kierunku pn.-wsch. leży leśniczówka Świnia Góra, obok której stoi pomnik na pamiątkę wymie­nionej bitwy. Rezerwat Świnia Góra jest położony w odległości ok. 2 km na wsch. od leśniczówki. W lesie widać stary szyb górniczy dawnej ko­palni rudy żelaza. Podobne szyby znajdują się koło polany Dalejów. Kopalnie te dostarczały rudy m. in. dla sąsiedniego Samsonowa.
Na tym też terenie znajduje się ciekawe ułożenie skał, tworzących przej­ście około 1 m szerokie i do 2 wysokie, zwane „Bramą Piekła”. Skałki te są pod ochroną jako zabytek przyrody nieożywionej.SZLAK TUMLIN — ĆMIŃSK — BOBRZA
Od skrzyżowania dróg w Tumlinie udajemy się w kierunku wsi Humer (w miejscowej gwarze Umer), położonej na pn. od Tumlina, w dolinie rz. Bobrzy. Po przejściu drogi Samsonów — Ćmińsk schodzimy w dolinę, by obejrzeć ślady dawnego spiętrzenia wody — obszerny, choć mocno zarośnięty staw, oraz miejsce, gdzie już w początku XVII w. stała kuź­nica, a obok w XVIII w. wielki piec. Obecnie jest tu młyn, przy którym łatwo znaleźć bryły żużla hutniczego.
Z drugiej strony doliny leży duża wieś KOŁOMAŃ, wymieniona w znanym uniwersale króla Jana Kazimierza z 1658 r.
Droga do Ćmińska biegnie ku zach. Z prawej strony widać dolinę rz. Bobrzy, z lewej zalesioną Górę Grodową. Dobrym punktem wido­kowym jest skrzyżowanie dróg za lasem. Tutaj rzucają się w oczy czer­wone gleby powstałe na podłożu zwietrzałych piaskowców triasowych. W dali widać masyw Wzgórz Oblęgorskich.
Przez ĆMIŃSK przechodzi droga Kielce — Końskie (szlak 60).
W dolinie, wśród starych drzew stoi zabytkowy kościółek w Ćmińsku zbudowany w 1. 1646—49 z fundacji przemysłowca Bernarda Servalli, z pochodzenia Włocha. Do budowy użyto miejscowego kamienia łama­nego, cegły i ciosu. Starsza część budowli ma cechy późnego renesansu, fronton zaś wykonany z ciosu jest nowy. Barokowe epitafium fundatora (wewnątrz w ścianie pd.), nad drzwiami tablica konsekracji z 1658 r.
Po drugiej stronie drogi leży cmentarz wiejski oraz dawny dworek drewniany z początku XIX w. posiadający stare murowane piwnice.
W odległości 1 km w kierunku zach. od Ćmińska w przełomowej do­linie Bobrzy leży wieś tej samej nazwy. W XVI w. istniał tu już zakład hutniczy, zbudowany przez Jana Hieronima Caccię w 1598 r.
W pobliżu tego miejsca, przy samym przełomie rz. Bobrzy przez oko­liczne wzgórza, w r. 1828, z inicjatywy ministra Ksawerego Druckiego–Lubeckiego rozpoczęto budowę dużego zakładu przemysłowego, który miał posiadać pięć wielkich pieców. Wody Bobrzy, spiętrzone w obszer­nym stawie miały dawać siłę. Z tego czasu pochodzą zabudowania osiedla przemysłowego, składające się z parterowych domków murowanych, stajni, dawnej hali fabrycznej mieszczącej dziś zakład tkacki „Bobrza” oraz resztki drugiego budynku — przeznaczonego na węglarnię. Na dnie piwnic zachowały się dobrze podstawy filarów.
Poniżej kanał i ślady stawów. Koło młyna wznosi się potężny mur oporowy, zabezpieczający teren zakładu od strony doliny. Ma on ponad 500 m długości i jest zbudowany z miejscowego piaskowca. Najlepiej zachował się zaokrąglony narożnik od strony drogi, mający ok. 15 m wysokości. Jest to ciekawy zabytek sztuki inżynierskiej z 1 poł. XIX w. W ostatnich latach mur został wyremontowany staraniem władz kon­serwatorskich.SZLAK CZERWONY TUMLIN —GÓRA KLONÓWKA-KAMIEŃ Jest to szlak górski. Do pokonania następujące wzniesienia: Krze­mionka (ok. 387 m), Wiśniówka (440 m), Klonówka-Kamień (469 m) i Radostowa (452 m).
Punktem wyjściowym szlaku jest przyst. kol. Tumlin (na linii Kielce — Skarżysko). Od budynku stacyjnego szlak prowadzi ku pd., do przejazdu kolejowego, następnie przez wioskę Węgle do lasu. W odległości ok. 3 km mijamy polankę zwaną Jaworzno, a następnie wchodzimy na szczyt góry Krzemionki, skąd zakrętem schodzimy w dolinkę, w której bierze początek rz. Silnica. Niedaleko stąd do drogi Kielce — Zagnańsk, którą idziemy ku pn. 1,5 km, a następnie skręcamy za znakami na wsch., omijając kamieniołom Wiśniówkę Małą, a później Wiśniówkę Dużą i dochodzimy do wsi Masłów-Obożna Droga. Góra Krzemionka, obie
Wiśniówki i Klonówka-Kamień należą do Pasma Łysogórskiego, tworzą jego zachodni odcinek, zwany ogólnie Górami Masłowskimi.
Góry te są zbudowane z górnokambryjskich kwarcytów i łupków. Kwarcyty są eksploatowane na materiał drogowy w kamieniołomach Wiśniówki. Są to największe w Górach Świętokrzyskich kamieniołomy kwarcytu. W Masłowie, na tzw. Starej Wsi, widać zwały lessu, w których woda wyżłobiła głębokie wąwozy (np. na wsch. od kościoła). Na pd. zboczu góry Klonówki-Kamienia leżą zgodnie z kierunkiem wzniesienia wsie: Masłów-Klonówka i Mąchocice.
Na Klonówce-Kamieniu po wytrzebieniu lasu w 2 poł. ubiegłego wieku uprawy posunięto miejscami prawie do szczytów. Na dobrej choć cienkiej warstwie gleby początkowo otrzymywano dobre plony, lecz z czasem na wielkich pochyłościach woda zmyła urodzajną glebę, od­słoniła żwiry i rumowiska kwarcytowe. Dziś uprawa schodzi z powrotem w dół. Jest to pouczający przykład niszczenia warstwy gleby po trze­bieży lasów.
Znaczną część wzniesień, zwłaszcza w górnej partii, pokrywają roz­ległe wrzosowiska i ugory, usiane rumowiskiem kwarcytowym, powsta­łym z rozsypywania się wierzchnich warstw skalnych. Na samej grani występują wychodnie kwarcytów środkowokambryjskich, zapadających ku pn. Można tu prześledzić bieg warstw oraz ich upad. Wychodnię kwarcytów kończy od wsch. potężny monolit skalny, zwany Wielkim Kamieniem lub Diabelskim Kamieniem. Skałki te mają ok. 8 m wyso­kości. Uznano je ustawowo za zabytek przyrody nieożywionej. Poleca się je opiece zwiedzających.
Szczyt Klonówki-Kamienia należy do najlepszych miejsc widokowych w Górach Świętokrzyskich. Od pd. rozciąga się podłużna Dolina Kie-lecko-Łagowska. Od pn. leży znacznie węższa od poprzedniej, niezwykle malownicza Dolina Wilkowska, a za nią zalesiony grzbiet Gór Klo­nowskich.
Ze szczytem Klonówki-Kamienia łączy się od strony pn.-wsch. wznie­sienie Dąbrówki. Zejście (szlakiem znakowanym) prowadzi właśnie ma­lowniczym rozdołem pomiędzy Kamieniem a Dąbrówką. Jest to tzw. Kamecznica Mąchocka. Dno wąwozu zalega rumowisko kwarcytowe, zniesione z gór.
Zanim zejdziemy w dół, warto jeszcze spojrzeć na góry ku wsch.Grzbiet Łysogór załamuje się wydatnie ku pd. na linii przełomu rz. Lub-rzanki. W dali widać Łysicę.
Po przejściu przez dolinę rz. Lubrzanki wspinamy się na szczyt Góry Radostowej (450 m). Zbocze góry ma budowę tarasowatą. Na wsch. od Radostowej mijamy głęboko wciętą Kamecznicę Bęczkowską ponad wsią Bęczkowem, a następnie podążamy szczytami przez Krajno Wymyślona. Odcinek ten aż do Łysicy pozwala nam dobrze zorientować się w terenie. Za wsią tuż przy drodze znajduje się odkrywka jasnych kwarcytów kam-bryjskich. Przed nami leży Łysica.

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.