Trasy wycieczek turystycznych

Trasy wycieczek turystycznych

Turysta, który chce poznać przyrodę i krajobraz Sądecczyzny, musi przeznaczyć na to przynajmniej kilkanaście dni. Powinien zobaczyć rozległe Jezioro Rożnowskie, Poprad wijący się wokół Piwnicznej, majestatyczną enklawę prapuszczy karpackiej w rezer­wacie „Baniska”, słoneczne lasy i łąki okolic Muszyny oraz mroczne wnętrze górnoreglowych borów w paśmie Radziejowej, a także wie­le innych urokliwych miejsc, z których Ziemia ta słynie. Na pozna­nie wszystkich atrakcji miejscowej przyrody nie starczy i miesiąca, dlatego też przedstawione poniżej trasy ograniczyliśmy do najbar­dziej interesujących. Ideą przewodnika jest taki podział wycieczek, aby każdą z nich można było bez trudności przejść lub przejechać w ciągu jednego dnia. Większość tras oparto na znakowanych szla­kach turystycznych, opisanych w doskonałym przewodniku W. Krygowskiego pt. Beskidy, Makowski — Wyspowy — Sądecki — Pogó­rze Rożnowskie i Ciężkowickie, pozostałe wycieczki piesze i samocho­dowe prowadzono według dobrze tutaj rozbudowanej sieci dróg. Spośród dwudziestu kilku proponowanych wycieczek, obejmu­jących obszar całej Sądecczyzny, szerokim opisem potraktowaliśmy dwie trasy 1 i 2, naszym zdaniem najciekawsze, najlepiej ukazujące piękno przyrody i krajobrazu tej Ziemi. Pozostałe trasy zarysowaliśmy szkicowo, zwracając uwagę na najbardziej interesujące obiekty przy­rodnicze, które można zobaczyć na szlaku lub w niewielkiej od niego odległości. Pierwszą wycieczkę odbędziemy z Rytra na Hale Przehyby trasa 1; pozwoli nam to poznać najbardziej charakterystyczne zbiorowiska Beskidu Sądeckiego. Przedtem jednak proponujemy rozejrzeć się po okolicy Rytra. Za Popradem widoczne są stoki Makowicy okryte pięknymi lasami bukowymi, na tle których usadowiły się ruiny zamku rycerskiego z XIII w. Dno doliny, ogołocone zupeł­nie z olszowych lasów łęgowych, zajęte zostało przez ubogie pastwiska i pola uprawne. W dolnej części zboczy występują niewielkie laski grabowe z leszczyną, które przypominają, iż jest to piętro pogórza.Faunę okolic Rytra, szczególnie dobrze zbadaną przez entomo­logów, charakteryzuje znaczny udział gatunków ciepłolubnych omó­wionych na 52. Są to głównie drobne bezkręgowce, które bytują na wypasanych, nasłonecznionych stokach wzgórz wokół doliny Popradu, chętnie też okupują ciepłe zarośla leszczynowe i niewiel­kie kępy lasów gradowych. Z punktu wyjściowego przy stacji kole­jowej w Rytrze udajemy się za znakami niebieskimi w dolinę Wiel­kiej Roztoki. Godne krótkiego postoju jest miejsce powyżej domu wypoczynkowego „Jantar”, gdzie występują liczne młaki porośnię­te storczykami, wełnianką szerokolistną, turzycami i innymi rośli­nami. Na lewo od drogi płynie potok Roztoki pełen baniorów, w których błyskają podłużne sylwetki pstrąga potokowego. Miejsce to jest również wyjątkowo dogodne jako punkt obserwacyjny wy­stępujących tutaj ptaków. W tej części doliny spotykamy jeszcze przedstawicieli piętra pogórza – dzwońca, kwiczoła, szpaka, zaga-niacza i gąsiorka, a z towarzyszących człowiekowi – wronę, srokę, wróbla i jaskółki, jednakże zaczynają przeważać gatunki reglowe. Wśród nich najpospolitsze tutaj to zięba, rudzik, kowalik, maleńki, lecz głośny strzyżyk, pliszka górska, muchołówka mała, gil, a także jarząbek, sikory, sójka, czasem też odezwie się charakterystycznym skrzeczeniem orzechówka. Wkrótce droga zagłębia się w krainę mezofilnych i żyznych lasów bukowo-jodłowych buczynę karpacką, niekiedy tylko poprzetykanych ubogimi powierzchniami kwaśnej buczyny. Czasem drogę przetnie nam zwinna wiewiórka lub smukła sarna. Po deszczu lub wczesnym rankiem dostrzeżemy na drodze plamistą, pomarańczo-wo-czarną salamandrę. Po ok. 1/2 godz. opuszczamy wygodną drogę bitą i wspinając się wśród lasu jodłowego, w którym występuje okazałe parzydło leśne, gatunek charakterystyczny dla urwisk i obrywów, dochodzimy po kilku minutach do polany śródleśnej. Rośnie tu wiele interesujących roślin: mieczyk dachówkowaty, wiązówka bulwkowa, smółka po­spolita, firletka poszarpana, złocień właściwy, pełnik europejski, koniczyna pannońska i aż sześć gatunków storczyków. W miejscach bardziej wilgotnych zobaczymy knieć błotną, ostrożeń łąkowy, po-dejźrzon księżycowy. W jesieni kwitnie goryczka wczesna, a nieco później także goryczka trojeściowa. Przy końcu polany skręcamy w prawo i rozpoczynamy strome podejście lasem bukowym. Towa­rzyszą nam wysokie okazy miesiącznicy trwałej, a nad potokiem wi­doczne są mechate, wielkie talerze liści lepiężnika, na których spod­niej stronie znaleźć możemy największego krajowego przedstawi­ciela rodziny ryjkowców – rozpucza Liparus glabrirostris, lśniąco czarnego z grupami żółtych plam na przedpleczu i odwłoku. Koń­cowy odcinek podejścia prowadzi polankami z bogatymi skupieniami pachnących storczyków. Po osiągnięciu grzbietu skręcamy w lewo i wkrótce wychodzimy na piękną polanę Wdżary Wyżne, a następnie na polanę Tylowskie. Obie polany mienią się w pełni lata całą gamą kolorów. Rośnie na nich ok. 100 gatunków roślin kwiatowych, w tym jaskier platano listny, prosienicznik jedno główkowy, pępawa wielko­kwiatowa, podbiałek alpejski, kozibród łąkowy, świerzbnica leśna i wiele innych. Na polanach, w miejscach gdzie tworzą się młaki i małe bajorka, wiosną i wczesnym latem masowo pojawiają się dwa prze­pięknie ubarwione gatunki traszek – górska i karpacka. W lecie tra­cą one barwy godowe i wychodzą z wody do okolicznych lasów. Opuściwszy ostatnią z polan, wkraczamy w stosunkowo zwarty kompleks lasów bukowych z jodłą, szczególnie pięknych wczesną wiosną, kiedy pokrywają się zwartym kobiercem śnieżyczek przebiśniegów, a później zawilcami: gajowym i żółtym, miodunką ćmą, marzanką wonną i in. Lasy te towarzyszą nam aż do szczytu Szcze­ciny. Jedynym urozmaiceniem jest skalisty kocioł Wietrznych Dziur. Za szczytem Szczeciny do drogi naszej dołącza szlak żółty, wiodący ze Starego Sącza. Po przejściu jeszcze kilkudziesięciu metrów wkra­czamy na stok Wielkiej Przehyby 1195 m. Ścieżka wiedzie rzadkim lasem świerkowym, wśród bogato rozwiniętej roślinności ziołoroślowej. Całe łany utworzone są z wietlicy alpejskiej, paproci o delikatnych liściach, która zastępuje na tej wysokości pospolitą niżej wietlicę samiczą. Przetykają je szerokie i długie liście kosmatki olbrzymiej, okazały modrzyk górski, miłosna górska, omieg górski i starzec górski. Kiedy podejdziemy w górę stoku, zobaczymy w borze świerkowym zwarte łany borówki czarnej, czasem widłak goździsty i podbiałek alpejski. Jest to zbiorowisko górnoreglowego boru świerkowego. Wracamy z powrotem na szlak i po krótkim czasie wchodzimy na Halę Przehyby. Wędrując nią, po upływie 1/4 godz. znajdziemy się w schronisku PTTK. Po drodze należy jednak zwrócić uwagę na roślinność. Główny jej zrąb stanowi bliźniczka psia trawka, między którą dojrzeć można kuklik górski, pięciorniki: złoty i leśny, sza­rotę leśną, tymotkę alpejską i kilka gatunków turzyc.

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.