Wzgórza Trzebnickie

Wzgórza Trzebnickie

Wzgórza Trzebnickie, zwane także Górami Kocimi, stanowią pas wznie­sień szerokości około 10—20 km i wysokościach względnych nie przekra­czających 100—150 m. Ciągną się one łukami lekko wygiętymi ku połud­niowi od środkowego Bobru na zachodzie po środkową Prosnę na wscho­dzie. Długość całego ciągu Wzgórz Trzebnickich wynosi około 200 km.
Odra dzieli pas Wzgórz Trzebnickich na część zachodnią — Wzgórza Dałkowskie i część wschodnią—-właściwe Wzgórza Trzebnickie z kul­minacją w Famej Górze 257 m npm. pod Trzebnicą. Dalej na wschodzie łączą się one z ciągiem morenowych Wzgórz Ostrzeszowskich.
Cały ten obszar, na którym pierwotnie zalegały poziomo warstwy trzeciorzędowych iłów i piasków kwarcowych został w plejstocenie sfałdowany i spiętrzony pod naciskiem nasuwającego się od północy lądolodu skandynawskiego.
U czoła tego potężnego lodowca rozpoczęła się akumulacja piasków, żwirów i głazów, w zastoiskach osadzały się duże ilości mułu i części ilastych. Wahania klimatyczne powodowały przesuwanie się czoła lodowca,, a osadzony uprzednio materiał ulegał wymieszaniu i przesunięciom. Maksymalny zasięg tej fazy zlodowacenia wyznaczają dziś właśnie wzgórza spiętrzonych moren czołowych tzw. środkowopolskiego zlodowacenia stadium Warty.Południowe stoki Wzgórz Trzebnickich jak również obszary leżące u ich stóp pokrywają piaski zandrowe, naniesione przez wody tającego lodowca, a w miejscach osłoniętych od wiatru spotykamy płaty glinek pylastych i lessów, nawianych tu z pradoliny barucko-głogowskiej w okresie późniejszym, kiedy lądolód tworzył południowopoznańskie moreny. Płaty te osiągają znaczną nieraz miąższość: 6—8 m, a z racji swej żyzności są terenem upraw warzywniczych i ogrodniczych a nawet uprawy winorośli.Równina Oleśnicka-Położona całkowicie w dorzeczu Widawy, od leżącej na północy Kotliny Baryczy oddzielona jest Wzgórzami Trzebnickimi, od wschodu i południa obramowana rozległymi połaciami Borów Stobrawskich i lasów doliny Odry. Pokrywają ją gleby piaszczysto-gliniaste i piaszczyste. Czarnozie-mów, pospolitych na pobliskiej Równinie Wrocławskiej już tu nie spotykamy. Powierzchnia polodowcowa została tu silnie przeobrażona działaniem wód powierzchniowych i wiatru. Brak moren recesyjnych i jezior polodowcowych. Gorsze, piaszczyste gleby porasta las.
Obszary urodzajnych gleb gliniasto-piaszczystych, zwłaszcza w pobliżu samej Oleśnicy, są od dawna terenem intensywnych upraw, głównie pszenicy i żyta a także buraków cukrowych, lnu i konopi.
Równina Wrocławska-Mianem Równiny Wrocławskiej określa się zwykle płaski, prawie bezleśny obszar położony głównie na lewym brzegu Odry między Nysą Kłodzką na południowym wschodzie a dolną Kaczawą na północnym zachodzie. Południową granicę stanowią wyniosłości Przedgórza Sudetów, a północną— Wzgórza Dałkowskie i Trzebnickie. Ku północnemu wschodowi Równina Wrocławska przechodzi w Równinę Oleśnicką.
Cały ten obszar pokrywają utwory polodowcowe, głównie gliny i piaski moreny dennej. Pod utworami morenowymi zalegają trzeciorzędowe piaski i iły. W środkowej części Równiny występują czarnozięmy.
Równina porozcinana jest płynącymi z południa lewobrzeżnymi dopływami Odry. Do najważniejszych należą: Oława, Ślęza i Bystrzyca ze Strze-gomką. Z dopływów prawobrzeżnych, płynących z północy, największym jest Widawa.
Człowiek, który ze względu na żyzne ziemie, obfitość rzek i dogodne warunki klimatyczne osiedlił się tu, znacznie przeobraził pierwotny krajo­braz, karczując puszczę i zakładając osiedla i drogi.
Od najdawniejszych czasów, jak o tym świadczą liczne wykopaliska, rozwijało się rolnictwo i hodowla. Dziś na Równinie Wrocławskiej domi­nuje uprawa pszenicy i buraków cukrowych, a rozwija się też warzywnictwo, nastawione głównie na zaopatrzenie Wrocławia. Fragmenty pierwotnego krajobrazu zachowały się jedynie w postaci wspaniałych lasów łęgowych w dolinie Odry, z których niektóre stanowią rezerwaty przyrody.
Grupa Ślęży-Na południowym krańcu Równiny Wrocławskiej wznosi się odosobniona, niewielka, ale stosunkowo wysoka grupa górska, nosząca od najwyższego szczytu 718 m npm. nazwę Grupy Ślęży. Wrażenie jej wysokości potęguje ponad 500-metrowa wysokość względna. Jest to najwyższe w Europie środkowej wzniesienie na północ od Sudetów i Karpat.
Niższe szczyty masywu to sąsiadujące ze Ślężą od północnego wschodu góry: Gozdnica 316, Wieżyca 415 i Stolna 371, zaś od południa ku wschodowi otaczają ją półkolem góry: Radunia 573, Świerczyna 411, Oleszeńskie Góry 389, 382, 358 i Gozdnik 315. Od Raduni w kierunku południowo-zachodnim położone są góry: Czernica 481 i Świerkowa 378 oraz dalej w kierunku zachodnim — Kiełczyńskie Góry 400, 466, 462 m npm..
Wyniosłość Ślęży powstała prawdopodobnie około 400 min. lat temu, w okresie kaledońskich ruchów górotwórczych. W czasie następnych, sprzed 300 min. lat pochodzących ruchów hercyńskich, tych samych, które wypiętrzyły blok Sudetów — pod gabrową wyniosłość wdarła się granitowa magma, która podniosła a następnie rozerwała pokrywę skał zalegających wyżej. Prawdopodobnie równocześnie nastąpiło obniżenie obszaru dzisiejszej Równiny Wrocławskiej, co wyniosło jeszcze bardziej ten odosobniony masyw górski.
Grupę tę budują od strony zachodniej i północno-zachodniej granity, od północy amfibolity, od wschodu i południa serpentyny. Sam szczyt

Ślęży zbudowany jest ze skał gabrowych. Pokrywa go rumowisko skalne, pochodzące z epoki lodowej, kiedy to sterczał on jako 200-metrowy stożek tzw. nunatak wśród zalegającego na niżu lądolodu skandynawskiego. Silne wietrzenie mechaniczne w warunkach tzw. klimatu peryglacjalnego doprowadziło do powstania gołoborzy. Dziś jest ono w większości porośnię­te lasem, głównie świerkowym z domieszką jawora.
W Grupie Ślęży istnieją trzy rezerwaty: Ślęża, Radunia i Łąka Sulistro-wicka .

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.