Wieś 10 km na północny wschód od Złotowa, nieopodal szosy do Debrzna. W okresie międzywojennym Zakrzewo było najznaczniejszym ośrodkiem działalności polonijnej na Ziemi Złotowskiej. Wieś prawie w 100% zamieszkała była przez ludność polską. Istniały tu liczne organizacje polskie. Proboszczem w Zakrzewie był ks. dr Bolesław Domański, nieustraszony bojownik o polskość, prezes Związku Polaków w Niemczech. Z racji roli jaką odgry­wało Zakrzewo wśród Polonii w rzeszy niemieckiej, na­zywane było przez Niemców „Małą Warszawą”. W 1966 r. Rada Państwa odznaczyła Zakrzewo orderem Sztandaru Pracy II klasy. Z poł. XIX wieku pochodzi kościół zbu­dowany z kamieni polnych. Na przykościelnym cmentarzu groby bojowników o polskość, m. in. ks. B. Domańskiego, ks. W. Paszki, ks. J. Styp-Rekowskiego. Ciekawy szlak wycieczkowy — żółty — wiedzie z Zakrzewa nad jez. Bo­rowno do Kujan. ZŁOTÓW-Miasto na Wysoczyźnie Krajeńskiej, nad rzeką Głomią, położone między pięcioma jeziorami: Zaleskim 180 ha , Złotowskim 50 ha , Babskim 10 ha , Proboszczowskim 102 2 ha i Burmistrzowskim 2 ha . Linia kolejowa Piła— Chojnice oraz do Więcborka. Węzeł dróg lokalnych m. in. szosy do Piły, Jastrowia, Lędyczka, Debrzna, Więcborka . 13 400 mieszkańców. Na terenie obecnego miasta we wczesnym średniowieczu istniała osada zwana Wielatowem. Osada położona na trakcie z Nakla do Słupska otrzymała prawa miejskie w XIV wieku. Złotów był miastem szlacheckim. Dla prze­ciwstawienia się akcji germanizacyjnej w końcu XIX wie­ku powstały w Złotowie organizacje kulturalne i społecz­ne. W 1920 r. Ziemia Złotowska została odłączona od Wiel­kopolski i pozostała pod panowaniem niemieckim. W okresie międzywojennym w Złotowie działały liczne organizacje polonijne, tutaj też mieściła się siedziba władz V Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech. Miasto oswo­bodzone zostało w końcu stycznia 1945 r. jako jedna z pierwszych miejscowości na Ziemiach Odzyskanych. Współczesny Złotów jest niewielkim ośrodkiem przemy­słowym. Są tu zakłady przemysłu spożywczego, drzewne­go, odzieżowego. Największym jest fabryka okuć budowlanych „Metalplast”. W 1979 r. zbudowano w Złotowie olbrzymi kom­binat ogrodniczy posiadający 6 ha terenu szklarni. Wszystkie zabytki Złotowa położone są w obrębie starego miasta. Najstarszym jest kościół zbudowany w poł. XVII wieku, przez architekta K. Buonadurę, z cennym, baro­kowym wyposażeniem wnętrza. Przy ulicach starego mia­sta wznosi się szereg domów głównie z XIX wieku. Przy ul. Wojska Polskiego w domu o konstrukcji szachulcowej mieści się Muzeum Ziemi Złotowskiej gromadzące zbiory regionalne, m. in. etnograficzne i dotyczące działalności polonijnej. Liczne są w Złotowie pamiątki związane z okresem niewoli niemieckiej i walk o zachowanie pol­skości. Przy al. Piasta wznosi się kamienny pomnik Pia­sta. Przy ul. Staszica położony jest cmentarz wojskowy żołnierzy I Armii WP oraz cmentarz parafialny, na któ­rym spoczywa wielu działaczy polonijnych. W zachodniej części miasta, nad Jez. Zaleskim las zwany „Zwierzyń­cem” zagospodarowany parkowo i ośrodek wypoczynko­wy z kąpieliskiem i domkami kempingowymi. Miasto położone jest w pofałdowanym, przeważnie bez­leśnym terenie. Największym wzniesieniem okolic Złoto­wa jest Lisia Góra 152 m n.p.m. położona 4 km na pół­noc od miasta. Wśród staczających miasto jezior najcie­kawszym jest przylegające doń od zachodu i ciągnące się ok. 7 km Jez. Zaleskie. Większe kompleksy leśne — zwa­ne Borami Kujańskimi — rozciągają się na wschód i po­łudnie od odległej 11 km od Złotowa wsi Kujan. Tam leży jez. Borowno — najpiękniejsze ze jezioro Ziemi Zło­towskiej. Wioski otaczające Złotów były w okresie mię­dzywojennym zamieszkałe przez rodzimą ludność polską.Liczne pamiątki związane z działalnością Polaków spod znaku „Rodła” stanowią jedną z atrakcji krajoznawczych okolic Złotowa. ZDBICE- Wieś wśród lasów, 12 km na północ od Wałcza. Szosa Szwecja—Golce. W lutym 1945 r. wieś i jej okolice były areną zaciętych walk o przełamanie Wału Pomorskiego. Główne umocnienia Wału — liczne żelbetowe bunkry — położone były wzdłuż zachodnich brzegów rynny jezior­nej, w której rozlewa swe wody jezioro Zdbiczno. System jazów i kanałów dodatkowo utrudniał sforsowanie doli­ny. Hitlerowcy wykorzystując dogodne do obrony warun­ki naturalne las, jeziora oraz umocnienia Wału Pomor­skiego, stawili silny opór. 5.II w odległości ok. 5 km na północ od Zdbic, w rejonie jez. Dobre, nastąpiło przeła­manie głównej linii Wału Pomorskiego. Zacięte walki to­czyły się także o niewielki folwark Morzycę, położony 1,5 km na północny zachód od Zdbic. Walki w rejonie Zdbic upamiętnia skromny, granitowy głaz z tablicą, sto­jący na południowym krańcu wsi. Izba Pamięci z wysta­wą pt. „Las świadkiem walk o Wał Pomorski” oraz eks­pozycją przedstawiającą walki w 1945 r. nad jez. Zdbicz­no i Dobre. Zdbice mają doskonałe warunki na bazę wypoczynkowo–turystyczną. Lasy, jeziora, położenie z dala od zgiełku miast i ruchliwych tras komunikacyjnych to główne walory wsi. Jez. Zdbiczno 273 ha malowniczo położone, otoczone lasami, posiada urozmaiconą linię brzegową. Na terenie dawnego folwarku Morzyca znajdują się rui­ny wysadzonego w powietrze po 1945 r. bunkra. Zbudo­wano go na części dawnego grodziska prasłowiańskiego. W sąsiedztwie ruiny kilku innych bunkrów. Przy szosie głaz z tablicą pamiątkową. Do miejsca przełamania Wa­łu Pomorskiego, upamiętnionego granitowym głazem, najdogodniej dojść przez Morzycę szlakiem żółtym i czerwo­nym. Ok. 4 km na południe od Zdbic, na przesmyku mię­dzy jez. Zdbiczno i Jez. Smolnym w 1977 r. zrekonstruo­wano fragment umocnień polowych Wału Pomorskiego. W najbliższych latach w okolicach Zdbic przewiduje się pobudowanie szeregu obiektów i utworzenie tzw. rejonu upamiętnienia przełamania Wału Pomorskiego przez I Ar­mię WP.