Region białostocki

Region  białostocki

Województwo białostockie znajduje się w płn.-wsch. części kraju. Zajmuje 10.053 km, liczy ponad 630 tys. mieszkańców. Sąsiaduje na północy z woj. suwalskim, na zachodzie i pn. zach. z łomżyńskim granica przeważnie przebiega rzeką Biebrzą , na południu z siedleckim i bial­skopodlaskim, od których oddzielone jest rzeką Bug, na wschodzie z Białoruską SRR granica państwowa .
Województwo białostockie położone jest na Nizinie Północnopodlaskiej, która ukształtowała się w czasie ostatniego zlodowacenia środkowopolskiego. Na terenie obecnego województwa występują następujące jednostki krajobrazowe: Kotlina Biebrzańska, Wysoczyzną Biało­stocka, Równina Bielska z Puszczą Białowieską, Dolina Górnej Narwi, Wzgórza Sokolskie.Swoim obszarem wyróżnia się Wysoczyzną Białostocka zajmująca około 3.250 km’. Na północy przechodzi we Wzgórza Sokolskie, na pn. zach. w Kotlinę Biebrzańską, na pd. znajduje się Dolina Górnej Narwi i Równina Biel­ska. Występujące na Wysoczyźnie Białostockiej wały mo­renowe ciągną się wzdłuż rzeki Supraśli osiągając na pn. od Białegostoku 185 m n.p.m. Lence , 204 m w okolicy wsi Krynica, 214 — Góra św. Jana koło Królo-wego Mostu oraz 204 m. n.p.m. w okolicy Gródka. Duży obszar zajmuje Puszcza Knyszyńska — około 900 km2.
Wzgórza Sokolskie, których powierzchnia wynosi około 1.300 km8 osiągają największą kulminację na wsch. od Sokółki — 214 m n.p.m. zaś w tzw. „Karpackich Górach” na pd. od Sokółki — 229 m n.p.m.
Dolina Górnej Narwi, o pow. 480 km2, to szerokie obni­żenie, którym Narew płynie w kierunku zachodnim. Dno rzeki jest zabagnione, tworzy ona liczne meandry. Pod Surażem Narew skręca na pn. przecinając kolejne linie postoju lodowca. Przyjmuje też kilka większych dopły­wów: Narewkę, Orlankę, Supraśl.
Równina Bielska to teren o pow. 2.800 km’. Na pn. od Bielska Podlaskiego występują drumliny i ozy, nad gór­nym Nurcem w okolicy Kleszczel formy marginalne sta­dium podlaskie i stadium Warty , wzgórza żwirowe w okolicy Klejnik. Na terenie Równiny rozciąga się Pusz­cza Białowieska, pozostałe obszary zajmują uprawy rolne. Wysoczyzną Drohicka — powierzchnia około 1.550 km2, położona między Nurcem a doliną Środkowego Bugu po­siada rzeźbę zróżnicowaną. Wyróżnia się wzniesienie mo­reny czołowej w postaci Góry Uszeście koło Mielnika 204 m n.p.m. i wierzch stożka sandrowego koło Radzi-wiłłówki 210 m n.p.m. . Kotlina Biebrzańska o pow. 2.600 km2, długości 100 km i szerokości 10—20 km, po­chodzi z okresu młodszego holocenu i składa się z za-torfionego, pokrytego łąkami dna kotliny z płynącą tam rzeką Biebrzą i piaszczystych tarasów 4—5 m z wydma­mi porośniętych lasami wznoszącymi się ponad dno do­liny.
Województwo białostockie należy do najchłodniejszych w Polsce. Średnia temperatura roczna wynosi 7°C, wtedy gdy w Warszawie 7,8°C. Okres wegetacyjny jest krótszy o 10 dni. Podczas gdy w Warszawie średnia temperatura stycznia wynosi —2,9°, to w Białymstoku —4,1°. Średnia temperatura lipca jest w Białymstoku niższa tylko o 0,8°. Opady wynoszą 522 mm, w Warszawie 530 mm.Duże obszary bagien pokrytych łąkami, dwie puszcze, w tym Puszcza Białowieska z zachowanymi fragmentami lasów pierwotnych, wpływa na różnorodność rosnących tutaj roślin, krzewów i drzew. Dla ochrony przyrody utworzono w 1921 r. Białowieski Park Narodowy jako pierwszy w Polsce. Powstał Park Krajobrazowy, kilka­naście rezerwatów przyrody i liczne pomniki przyrody. Bogaty jest świat owadów, natomiast płazy i gady re­prezentowane są w niewielkim tylko stopniu.
Świat zwierzęcy jest bardzo liczny i różnorodny. Obok przeważającej liczby gatunków szeroko rozprzestrzenio­nych jest wiele przedstawicieli gatunków występujących w północnej części kontynentu euroazjatyckiego, repre­zentowane są też gatunki zachodnioeuropejskie i połud­niowoeuropejskie. Szczególnie Puszcza Białowieska jest skupiskiem rzadkich zwierząt, spośród których wyróżnia się żyjący pod ścisłą kontrolą i fachową opieką żubr. Najliczniejszymi ssakami są kopytne: dzik, jeleń i sarna. Poza żubrem, wypuszczonym na wolność — od 1952 r. — i żyjącym stadami w Puszczy Białowieskiej, rzadki jest również łoś. Bardzo rzadkie są obecnie drapieżniki: wil­ki i gronostaje, częściej spotyka się łasicę, tchórza, bor­suka, rysia i wydrę.Nieomal cały obszar woj. białostockiego znajduje się w dorzeczu Narwi. Rzeka ta bierze początek we wschod­niej części Puszczy Białowieskiej należącej do ZSRR. Ogólna długość Narwi wynosi 479 km, przy czym odci­nek poza granicami kraju liczy 53 km. Jest to rzeka ty­powo nizinna o leniwym biegu, średnim spadku 20 cm/km, która dopiero poniżej ujścia Biebrzy nieco przyspiesza. Na całej swojej długości Narew jest obecnie regulowana a zabagnioną dolinę, którą rzeka płynie, poddaje się za­biegom melioracyjnym. W pobliżu granicy, w okolicy wsi Siemianówka w trakcie budowy jest zalew na Narwi, którego powierzchnia wyniesie około 32 km2. Zbiornik ten będzie służył zarówno nawodnieniom, jak też celom turystycznym. Dorzecze Narwi zajmuje pow. 28.856 km*.
Następna rzeka — Supraśl jest prawym dopływem Narwi. Bierze początek w rejonie wsi Topolany, ujście znajduje się w pobliżu wsi Złotoria. Długość tej rzeki wynosi 94 km, przeciętny spadek 32 cm/km. Dorzecze zajmuje powierzchnię 1.795 km2. Rzeka posiada czystą wodę, wykorzystywana jest do celów wypoczynkowych. W Wasilkowie utworzony został sztuczny zbiornik wod-ny, powstał tam ośrodek sportów wodnych i kąpielisko. Projektowany jest zbiornik wodny koło wsi Nowodwor-ce, który zaopatrzy w wodę Białystok, a także będzie słu­żył celom rekreacyjnym.
Rzeka Biebrza wypływa z okolic Nowego Dworu, ucho­dzi do Narwi pod wsią Wierciszewo w pobliżu Wizny. Długość jej wynosi 164 km, powierzchnia dorzecza 7.062 km1. Wody Biebrzy bogate są w ryby, szczególną atrakcję dla wędkarzy stanowią ogromne nieraz sumy. Rzeka ma niezwykle mały przeciętny spadek wynoszący 17 cm/km. Bagna i lasy biebrzańskie nie są poddawane zabiegom melioracyjnym, stąd też znajduje się tutaj duża ilość ptactwa i zwierząt, występują m.in. bobry.
Znaczenie gospodarcze i turystyczne posiadają również rzeka Nurzec dopływ Bugu oraz Narewka dopływ Nar­wi — wypływająca z radzieckiej części Puszczy Biało­wieskiej.
Rzeka Bug na stosunkowo krótkim odcinku styka się z terenem woj. białostockiego. Region nadbużański jest obszarem o dużej atrakcyjności turystycznej.
Na terenie woj. białostockiego brak jezior. Duży zbior­nik wodny o pow. około 400 ha na rzece Nereśli w po­bliżu Knyszyna, nazywany Jeziorem Zygmunta Augusta, jest stawem.

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.