Dzisiejszy świat zwierzęcy Pojezierza Mazurskiego na­leży do elementu przejściowego między środkowoeuro­pejskim a północno- i wschodnioeuropejskim, z tym że poza Pobrzeżem Warmińskim zaznacza się ubytek ele­mentu atlantyckiego. Mimo tego jednak element atlan­tycki nie przestaje być jednym z ważniejszych składni­ków faunistycznych Pojezierza Mazurskiego. Szereg ga­tunków zachodnich ma stanowiska wyłącznie w rejonie Pobrzeża. Z ptaków należy tu wymienić dżdżownika ob-rożnego, który, jako podgatunek, ma typowy zasięg północno-atlantycki, z muchówek . Na Pojezierzu Mazurskim wyraźniej zaznacza się udział elementu borealno-alpejskiego, północnego i wschodniego. Gatunki tu zaliczane wchodzą częściowo w skład fauny torfowiskowej, częściowo zaś charaktery­zują siedliska suche, jak wydmy lub lasy sosnowe. W grupie północnej spotykamy stosunkowo dużo pta­ków. Należy tu m. in. wymienić tracza długodzióba za­mieszkującego Syberię, Islandię i Europę północną. Gnieździ się on w głębi lądu nad jeziorami, a w zimie skupia się w dużych masach na brzegach Bałtyku. Noskiewicz podkreśla, że na Pojezierzu Mazurskim, stanowiącym region przejściowy między fauną środko­wo- a północno- i wschodnioeuropejską, silniej jeszcze niż na tle rozmieszczenia elementów geograficznych uwydatnia się rasowe zróżnicowanie gatunków. Zjawisko to przejawia się bądź przez występowanie form przejś­ciowych między rasami środkowoeuropejskimi a północ­nymi, bądź też przez występowanie ras czystych, należą­cych już do zasięgu fauny północnej lub północno–wschodnioeuropejskiej.Z reliktów faunistycznych na szczególną uwagę zasłu­guje bóbr europejski mieszkający na Pojezierzu Mazur­skim w utworzonych w tym celu rezerwatach. Czy się uda utrzymać w wolnej przyrodzie ten poninik doby przedlodowcowej – czas pokaże. W każdym bądź razie władze ochrony przyrody w granicach swych możliwoś­ci czynią wszystko, aby zachować ten gatunek jeszcze na długie lata wśród żyjących ssaków tego regionu. Z ga­dów należy wymienić żółwia błotnego, stanowiącego wielką rzadkość na Pojezierzu Mazurskim. Dotychczas zarejestrowano stanowiska tego gada w rezerwacie na jeziorze Orłowo Małe, poza tym w zarastającym jeziorze Wąż w pow. giżyckim i na bagnach otaczających jezioro Wierzba w pow. mrągowskim oraz na podmokłych tere­nach wsi Kowalki koło Rypina. Są to najbardziej wysu­nięte stanowiska tego gada na północnym wschodzie na­szego kraju. Z ryb wymienimy sieję, występującą w wie­lu jeziorach, trudno jednak ustalić, w których z nich jest ona autochtoniczna. Natomiast sielawa niewątpliwie jest autochtonicznym gatunkiem występującym w wielu je­ziorach, przy czym w niektórych masowo, jak w Łańskim Jeziorze, Plusznym Wielkim, w jeziorze Kośno, Serwent, Narie, Mamry, Niegocin, Serwy, Wigry, Hańcza. Z bez­kręgowców należy wymienić skorupiaki reliktowe wy­stępujące w jeziorach mazurskich, jak np. skorupiak Limnocalanus macrurus, spotykany w jeziorach Mamry, Swiecajty, Dargin, Dejguny, Mikołajki i Tałty. Jest to najdalej na południe wysunięte jego stanowisko w pół­nocnej Europie. Skorupiak Mysfs aculata relicta spotyka­ny jest w jeziorach Mamry, Wadąg oraz w Tałtowisku. Skorupiak Pallasea guadrispinosa bywa znajdywany w jeziorach Mamry, Leleskie, Narie, Tałty, Isąg, Dargin, Leszno i Szeląg. Poza tym do rzadkości należy zaliczyć z motyli pazia żeglarza i trupią główkę, z chrząszczy – jelonka, bie­gacza obrzeżonego i zielonozłotego, tęcznika liszkarza i mniejszego oraz kozioroga dębosza. Spotykany paź kró­lowej ze względu na swe piękno winien być objęty na tutejszym terenie ochroną gatunkową. Z mięczaków do rzadkości należy błotniarka otułka i skójka gruboskorupowa. Z gąbek – Epydatia iluviatilis, spotykana w jezio­rze Bełdan w okolicy Wierzby, oraz Euspongilla lacustiis w rzece Krutyni.W olbrzymiej ilości owadów występujących na Poje­zierzu Mazurskim tak, jak wszędzie możemy wyróżnić gatunki pożyteczne lub szkodliwe dla gospodarki ludzkiej oraz -takie, które ze względu na rzadkość występo­wania znajdują się pod ochroną. Do sprzymierzeńców człowieka należą przede wszyst­kim pszczoły i inne gatunki zapylające kwiaty roślin. Tu też można zaliczyć szereg gatunków owadów pasożytni­czych i drapieżnych.które w wielu przypadkach przyczy­niają się do likwidowania populacji owadów szkodli­wych. Liczne gatunki owadów z uwagi na wspaniałe ubarwie­nie są niezaprzeczalnie dość ważnym elementem estety­cznym, zwracającym na omawianym terenie szczególną uwagę. Do nich przede wszystkim zaliczyć należy motyle z paziem królowej, pawicami, rusałkami, perłowcami, modraszkami, mieniakiem i skalnikiem na czele. Chronione są wszystkie gatunki biegaczy, ręczników i trzmieli. Niektóre z nich są rzadkością w faunie tutej­szego regionu. Trupia główka, będąca pod ochroną, jest jednym z największych motyli i występuje także na Po­jezierzu. Z rodziny ryjkowców występuje bardzo wiele gatunków. Na uwagę zasługuje rozpucz Liparus glabriro-stris, największy gatunek krajowy z tej rodziny, wystę­pujący głównie w Karpatach i na Podkarpaciu. Obecność jego w rezerwacie krajobrazowym w dolinie rzeki Wałszy świadczy o tym, że tamtejsze warunki są zbliżone w pewnym stopniu do górskich czy podgórskich. Nad wodami jezior do najpospolitszych owadów zali­czamy ważki różnych wielkości i barw. Należą one do rodziny żagnicowatych i ważkowatych. Największa z nich jest żagnica Aeschna grandis. Owady Pojezierza Mazurskiego nie są jeszcze całkowicie zbadane i kryją z pewnością wiele osobliwości oczekujących wyjaśnie­nia i określenia.