Wieś położona na dużej polanie wśród lasów Puszczy Knyszyńskiej, nad rzeką Ploską. Dawna nazwa tej osa­dy — Janopol, nadana prawdopodobnie na cześć króla Jana III Sobieskiego.
Wieś znana już od 1674 r. Legenda łączy obecną nazwę wsi z przejazdem przez Królowy Most, traktem do Woł-kowyska, króla Jana III Sobieskiego. Podczas tego prze­jazdu ludność miejscowa w ciągu jednej nocy zbudowała most na rzece oraz rozkopała jedno ze wzgórz nazywane odtąd „Rozkopanką”.
Królowy Most stanowił własność Radziwiłłów, Sakowi­czów, Małachowskich. Bogusław Radziwiłł w połowie XVII w. podarował go za wierną służbę Sakowiczom, w których posiadaniu był Królowy Most do 1903 r.
Przez Królowy Most przechodziły wojska Napoleona w 1812 r. traktem z Białegostoku do Brzostowicy Wielkiej i Wołkowyska. W czasie odwrotu wojsk napoleońskich pod wsią stoczona została potyczka a poległych pocho­wano we wspólnej mogile.
W dniu 11 II 1863 r. pod Królowym Mostem miała miejsce bitwa oddziału powstańczego dowodzonego przez Romana Rogińskiego z wojskami carskimi. Powstańcy ponieśli klęskę.
W okresie okupacji hitlerowskiej pobliska wieś Po-pówka została spacyfikowana za pomoc udzielaną od­działowi partyzanckiemu sformowanemu w okolicy Kró-lowego Mostu, a noszącemu nazwę „Komunistów Biało­stocczyzny”.
Obecnie Królowy Most to modna wieś letniskowa. Za­bytki: niewielki kościół filialny klasycystyczny, zbudo­wany około 1830 r. Cerkiew prawosławna zbudowana na planie krzyża greckiego, murowana, z wieżą i kopułą, posiada wewnątrz cenny ikonostas z cerkwi grodzień­skiej. Koło Królowego Mostu przebiega pasmo wzgórz osiągających 210 m n.p.m. Poszczególne wzniesienia, po­kryte przeważnie pięknym lasem, noszą nazwy: Góra św. Anny, Łysa, Święta, Królewska.
KRUSZYNIANY+Wieś położona w pobliżu rzeczki Nietupy na skraju znajdujących się nad nią łąk oraz wzniesień rozciągają­cych się w kierunku pd.-wsch. od wsi dochodzących do 161 m n.p.m.
Wieś została założona prawdopodobnie w wieku XVI. W dniu 12 III 1679 r. Jan III Sobieski nadał Tatarom m.in. Kruszyniany oraz pobliskie wsie Nietupa, Łużany jak też część Poniatowicz. W Kruszynianach osiadł na stałe płk. Samuel Murza Krzeczowski, który uratował życie królowi w bitwie pod Parkanami. W drodze na sejm do Grodna król zatrzymał się u Krzeczkowskiego. Kruszyniany stanowiły duży ośrodek muzułmański. Tu­taj sporządzano dzieła o treści religijno-obyczajowej tzw. kitaby. Jeden z nich powstał w 1792 r. dzięki kopiście Jusufowi Heliaszewiczowi.
Obecnie w Kruszynianach zamieszkuje 289 osób, z tego 33 są wyznania muzułmańskiego.
Najcenniejszym zabytkiem w Kruszynianach jest me­czet. Na pierwszy rzut oka sprawia on wrażenie kościoła. Pochodzi z końca XVII lub początków XVIII w. Zbudo­wany z drewna na planie prostokąta, kryty dwuspa­dowym dachem. Od strony południowej posiada mihrab zbliżony wyglądem do apsydy. Natomiast od strony pół­nocnej znajdują się 2 wieże zakończone hełmami, na których są półksiężyce i trzecia wieżyczka, której hełm posiada zakończenie z półksiężycem. Wnętrze meczetu podzielone jest na dwie części, do których wchodzi się z przedsionka. Mniejsza sala przeznaczona jest dla ko­biet, większa dla mężczyzn. W części żeńskiej znajduje się podłużne okienko oddzielone muślinową zasłoną, przez które kobiety obserwują przebieg modlitw odbywanych w męskiej części meczetu. Poza niszą, mihrobem, w części męskiej znajduje się mimbar, czyli podwyższenie służące nieraz imamowi. Jest również galeryjka dla po­mocnika imama — muezzina. W sali męskiej jest rzeź­biona podstawka pod koran, dar biskupa dr. H. Gulbi-nowicza, wnętrze wysłane jest dywanami, na ścianach ozdobnie wykonane „muhiry” z wersetami z koranu oraz ilustracjami przedstawiającymi meczet w Mekce i święty kamień Kaaba. W latach 1976 i 1977 meczet poddano remontowi.
W pobliżu na niewielkim wzniesieniu „mizar”, czyli cmentarz muzułmański. Otoczony murem kamiennym; najstarsze zachowane nagrobki pochodzą z 1744 r. Tatarzy przejawiają wiele troski o swych zmarłych. Gro­madzą się podczas świąt i modlą nie tylko przy mogi­łach bliskich, ale też za dusze wszystkich współwyznaw­ców, obchodząc mizar naokoło.KUŹNICA BIAŁOSTOCKA-Wieś położona nad rzeczką Łosośną, liczy około 700 mieszkańców, znajduje się tu przejście graniczne na linii kolejowej Leningrad—Berlin.
Nazwa wywodząca się prawdopodobnie od żelaza wy­tapianego tutaj z rudy darniowej. Pierwsze udokumen­towane wzmianki o Kuźnicy pochodzą z 1536 r., kiedy to Jerzy Zielepucha, na polecenie królowej Bony, zało­żył miasto, które otrzymało prawa miejskie w 1546 r. Od 1541 roku odbywały się tutaj targi. Przez Kuźnicę położoną na skraju puszczy tzw. Kuźnickiej prowadził wielki trakt królewski: z Warszawy przez Łomżę, Kny­szyn, Grodno do Wilna. Miasto wchodziło w skład eko­nomii grodzieńskiej, posiadało 40 włók, w 1679 r. miało rynek i 4 ulice, mieszkało w nim 56 rodzin. Rzeczką Ło­sośną spławiano do Niemna zboże i drewno, w 1679 r. Jan III Sobieski zezwolił na uruchomienie młyna wod­nego. Zbudowano też nad rzeką na terenie Wojnowiec klasztor bazylianów, podległy opactwu w Supraślu. Przez Kuźnicę zbudowano w 1862 r. linię kolejową Warszawa— —Petersburg. W 1930 r. Kuźnica utraciła prawa miejskie.
W okresie okupacji hitlerowskiej żandarmi niemieccy wysiedlili z Kuźnicy około 600 osób narodowości ży­dowskiej, po czym wywieźli do obozu zagłady w Tre­blince. Kuźnica podczas wojny została zniszczona w około 90°/o. Po wojnie odbudowano zniszczone budynki a w związku z kolejowym przejściem granicznym wzniesio­no nowy dworzec i inne budynki.
Pierwszy kościół modrzewiowy z 1545 r. uległ znisz­czeniu w 1760 r., następny z 1770 r. przetrwał do 1863 r., kiedy to zbudowano obecny kościół murowany. W czasie II wojny światowej uległ on spaleniu, obecnie odbudo­wany. Kościół na rzucie prostokąta, z wieżą. Wewnątrz gotycka chrzcielnica z poł. XVI w. Cerkiew prawo­sławna, zbudowana na miejscu klasztoru i kościoła Ba­zylianów.