Typowymi mieszkańcami lasów są nato­miast niektóre gatunki płazów, spędzające w środowisku wodnym jedynie okres rozrodu. Do leśnych zwierząt zaliczyć możemy dwa gatunki żab: trawną i moczarową oraz ropuchę zwyczajną. W niż­szych partiach reglowych Sądecczyzny trafia się także rzekotka oraz jaskrawo ubarwiona ropucha zielona. W wilgotnych lasach grado­wych liczebność płazów może dochodzić nawet do 2 osobników na hektar. W przeciwieństwie do zwierząt kręgowych, bezkręgowce w każ­dym z omawianych zbiorowisk leśnych tworzą odrębne, wyraźnie różniące się między sobą zgrupowania gatunków. Większość ich ogromnej liczby prowadzi bardzo specyficzny tryb życia. W lasach możemy wyróżnić faunę gleby i ściółki, dalej zwierzęta roślinożerne bytujące na roślinach runa i podszytu, gatunki odżywiające się wy­łącznie liśćmi drzew oraz takie, które odżywiają się drewnem. Każda z grup ma swoich wrogów, drapieżców i wyspecjalizowane gatunki pasożytnicze. Możemy je podzielić na jeszcze mniejsze jednostki. Na przykład wśród bezkręgowców odżywiających się drewnem jed­ne gatunki atakują drzewo zdrowe, drugie – obumierające, zupeł­nie natomiast inne spotykamy na drzewach obumarłych, a i tu ró­żnią się one w zależności od wieku, rozmiarów i położenia martwego już drewna. Zjawisko to niezwykle trafnie opisał wybitny XVIII–wieczny polski przyrodnik, współpracownik Komisji Edukacji Narodowej, ks. Krzysztof Kluk: „Każdą rośliną, przynajmniej większą, jako na przykład Drzewo, nazwać można niejakim Świa­tem, albo Królestwem O wad: gdzie się rożny rodzi, mnoży, miesz­ka, żywi i umiera: którekolwiek na przykład drzewo, gdyby się ściśle rozważało, wiele by się o wadu różnego należało, któremu to drzewo do pomieszkania własnością jest: z przydanych systematycznych imion, jako od własnego pomieszkania, łatwo to poznać można”. Gleba jest dla zwierząt bardzo specyficznym siedliskiem życia. Bytują w niej stosunkowo mało jeszcze znane roztocze, wśród któ­rych najważniejszą grupę tworzą mechowce, oraz prymitywne owady bezskrzydłe z najliczniejszą i najlepiej poznaną grupą – skoczogonkami. Liczebność tych milimetrowych zwierząt dochodzi często do nieprawdopodobnych wielkości. W 1 m2 gleby leśnej możemy zna-leźć do kilkuset tysięcy osobników. Mechowce i większość skoczogonków zaliczane są do reducentów, odżywiających się martwą ma­terią organiczną. Obok nich glebę zamieszkuje ogromna liczba ni­cieni, dżdżownic, wijów, a także wiele gatunków z najrozmaitszych rzędów owadów. Te ostatnie bytują tu często wyłącznie w niektó­rych stadiach rozwojowych, np. pędraki chrabąszcza i larwy chrzą­szczy z rodziny sprężykowatych zwane drutowcami cały rozwój larwalny przechodzą w glebie. W powierzchniowych warstwach gleby spotykamy przedstawi­cieli innych gatunków chrząszczy: wielkie, nie latające drapieżniki – biegacze. W lasach Ziemi Sądeckiej najczęściej występują granato- woniebieski biegacz fioletowy i miedzianobrązowy o bardzo ład­nym rysunku Carabus granulatus. Prócz nich w glebie leśnej chętnie żyje wiele gatunków chrząszczy z rodziny kusakowatych, łatwych do odróżnienia od chrząszczy innych rodzin dzięki krótkim, nie zakry­wającym odwłoka pokrywom skrzydłowym. Miejsca zacienione i wilgotne są ulubionym siedliskiem licznych leśnych ślimaków. Wystające z ziemi omszałe bloki skalne zamiesz­kują świdrzyki – ślimaki o smukłej, spiralnie skręconej, pionowo wydłużonej skorupce. Reglowe lasy Sądecczyzny żywią okazałego przedstawiciela ślimaków nagich – pomrowa błękitnego, spotyka­nego tu w kilku odmianach barwnych, od granatowej poprzez błę­kitną, seledynową aż do szaroniebieskiej. Wśród zwierząt odżywiających się drewnem najważniejszą grupę stanowią chrząszcze. Należą tu kózki, a także jelonkowate, których nieliczni przedstawiciele – ciołek Dorcus paralellopipedus i wynurt Ceruchus chrysomelinus – żyją w tutejszych lasach gradowych i bu­czynach. Wielkimi szkodnikami są znane powszechnie, choć rzad­ko obserwowane w przyrodzie korniki. Atakują one przeważnie te lasy świerkowe, które zostały posadzone na nieodpowiednich dla nich siedliskach. Korony drzew liściastych opanowane są przede wszystkim przez przedstawicieli rzędu łuskoskrzydłych, powszechnie znanych pod nazwą motyli, których larwy żywią się liśćmi. Do najpospolitszych w południowej Polsce szkodników dębu należą zwójka zieloneczka, larwy miernikowców, sówek i in. Na drzewach szpilkowych obok groźnych zwójek żerują najczęściej błonkówki z rodziny niesnujowatych. Owady te w okresie masowego pojawić mogą powodować wymieranie całych wielohektarowych połaci borów szpilkowych.