Miasto na Pojezierzu Wałeckim, położone w urozmaico­nej, pagórkowatej okolicy, nad jeziorami: Tuczno 129 ha , Zamkowym 20 ha i Liptowskim 135 ha . Linia kolejo­wa Wałcz—Kalisz Pomorski. Szosa Mirosławiec—Człopa. 1900 mieszkańców. Niewielki ośrodek przemysłowy i centrum zaplecza han­dlowo-usługowego dla okolicy. Tuczno należy do najciekawszych miejscowości krajo­znawczych w woj. pilskim. Miasto rozłożyło się na północ od przesmyku między jeziorami: Tuczno i Zamkowym. Przez przesmyk ten prowadził trakt do Człopy, z drugiej strony miasta wychodziły trakty do Wałcza i Mirosławca. Przejścia przez przesmyk strzegł zamek należący do Wed­lów Tuczyńskich. Miasto posiadało regularny układ ulic z rynkiem pośrodku i kościołem, było otoczone murami obronnymi i fosą. Od XV—XVII wieku miasto pozosta­wało w rękach możnego rodu Tuczyńskich. Ich rezyden­cją rodową był miejscowy zamek. W 1807 r. w czasie wo­jen napoleońskich mieszczanie tuczyńscy pokonali przy­były do miasta oddział pruski. W 1934 r. i w latach na­stępnych w okolicy miasta powstały liczne umocnienia Wału Pomorskiego z głównym ośrodkiem w sąsiednich Strzalinach. Tuczno zdobyte zostało 12.11 1945 r. przez od­działy Armii Radzieckiej. W toku walk zniszczeniu uległo 90% budynków — najwięcej z wszystkich miast woj. pil­skiego. Na południowym krańcu miasta wznosi się pięknie od­restaurowany w ostatnich latach zamek — dawna rezy­dencja Tuczyńskich. Budowę murowanego zamku rozpo­częto w I poŁ XIV wieku, najprawdopodobniej na miej­scu dawnego grodu słowiańskiego. Ostatnia rekonstrukcja pozbawiła zamek wielu późniejszych adaptacji i dobudó­wek, przywracając mu postać z XVII wieku, utrzymaną w stylu renesansowym. Zamek jest obecnie siedzibą do­mu pracy twórczej i ośrodkiem wczasowym Stowarzysze­nia Architektów Polskich SARP . W sąsiedztwie zamku, przy pustym dziś placu — dawnym rynku — wznosi się ocalały z pożogi wojennej kościół. Jest on budowlą późnogotycką z XVI wieku, trójnawową, hallową. Zabytko­we wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z XVII.i XVIII wieku. Cennymi zabytkami są portrety trumienne, przed­stawiające poszczególnych członków rodziny Tuczyńskich. W parku koło sanatorium — pomnik ku czci żołnierzy polskich i radzieckich, poległych w walkach o wyzwo­lenie Ziemi Wałeckiej. Ok. 1 km na wschód od centrum, nad Jez. Liptowskim, położone jest kąpielisko miejskie oraz szatnie, kiosk, wy­pożyczalnia sprzętu i niewielki ośrodek kempingowy. Przy drodze z miasta do stacji kolejowej widoczne są ruiny wysadzonych w powietrze bunkrów. Okolice Tuczna są bardzo malownicze, pagórkowate, w dużej części zalesio­ne. W kierunku zachodnim rozpoczynają się rozległe lasy Puszczy nad Drawą. Tam, w odległości ok. 6 km, malow­niczą doliną — łącząc szereg jezior — płynie rzeczka Płociczna. Przed ujściem do Płocicznej piękny przełom tworzy rze­ka Runica, płynąca od jez. Tuczno. Na wschód, za Jez. Liptowskim, położone jest pasmo wysokich wzgórz z kul­minacją pod Strzalinami. Wśród tych wzgórz znajdują się ruiny potężnych fortyfikacji. W lasach na południe od miasta, między drogami do Człopy i Trzcianki, rozlewa swe wody kilka średniej wielkości o pow. ok. 40 ha je­zior. Mniej ciekawe, bezleśne, są jedynie tereny położone na północ od miasta. Na uwagę zasługuje wieś Wrzosy 5 km od Tuczna , z parkiem o bogatym i urozmaiconym drzewostanie. Tuczno posiada doskonałe warunki do rozwoju turystyki oraz wczasów. Jest ono bardzo dogodnym punktem do wycieczek pieszych po okolicach. Szlak czerwony wiedzie do Wałcza oraz przez Załom do Człopy, a zielony przez Martew także do Człopy. 4 km na wschód od Tuczna znajduje się wieś Strzaliny, położona w terenie o bardzo bogatej konfiguracji, wśród wysokich wzgórz. Pośrodku wsi, na wzgórzu, stoi niewiel­ki kościół o konstrukcji szachulcowej z poł. XVIII wieku. Na południowy wschód od wsi, w paśmie wysokich wzgórz porośniętych młodym lasem sosnowym, zachowały się ruiny zespołu potężnych fortyfikacji, wysadzonych w po­wietrze po 1945 r. Fortyfikacje te wchodziły w skład Wa­łu Pomorskiego. Powstały one w latach 1935—1938. Kom­pleks olbrzymich podziemnych budowli żelbetowych się­gał w głąb kilkanaście metrów, mieszcząc magazyny i po­mieszczenia dla załóg. Pomieszczenia zaopatrzone były w dopływ wody, powietrza i energii elektrycznej. Ponad ziemię wystawały stosunkowo niewielkie części żelbeto­we, dodatkowo wzmocnione pancernymi kopułami dziś zdemontowanymi . Grubość ścian i stropów bunkrów wy­nosiła 2 m. UJŚCIE-Miasto 3400 mieszkańców na skraju doliny Noteci. Szosa Poznań—Piła oraz do Czarnkowa. Linia kolejowa Piła— Czarnków—Bzowo—Goraj. Ujście jest starą osadą powsta­łą u ujścia Gwdy do Noteci, w miejscu przejścia przez rzekę szlaku handlowego. Istniał tu graniczny gród Wiel­kopolski na rubieży z Pomorzanami. W czasie przeprowa­dzonych w latach pięćdziesiątych prac archeologicznych natrafiono na liczne zabytki, m. in. fragmenty umocnień, budynków, odzieży. Materiały te pozwoliły na odtworze­nie charakteru grodu i trybu życia jego mieszkańców. Osada istniała tu już w VII wieku, a w X wieku wznosił się znaczny gród. W 1108 r., po przejściowym zajęciu przez Pomorzan, Ujście zostało zdobyte przez Bolesława Krzy­woustego. Od XIII wieku było siedzibą kasztelanii i sto­licą księstwa. Księciem na Ujściu pisał się Władysław Odonic. W 1413 r. Ujście otrzymało prawa miejskie. W cza­sie „potopu”, 25 lipca 1655 r. pod Ujściem wojska woje­wództwa poznańskiego i kaliskiego poddały się Szwedom. W Ujściu znajduje się jedna z najstarszych hut szkła, po­wstała w 1809 r. Obecnie, znacznie rozbudowana, produ­kuje do miliona butelek na dobę. Jest zakładem udostęp­nionym do zwiedzania. Zabytkami są liczne chałupy z przełomu XVIII i XIX wieku oraz spichlerz i karczma z pocz. XIX wieku. W 1940 r. Niemcy zniszczyli ciekawą kalwarię zbudowaną na wzgórzach otaczających miasto. Ze wzgórz piękne widoki na szeroką pradolinę z Gwdą i jej licznymi meandrami. W Mirosławiu koło Ujścia po­wstała w ostatnich latach wytwórnia strunobetonowych podkładów kolejowych. Znakowane szlaki turystyczne wiodą do Chodzieży czerwony , Czarnkowa niebieski i Piły czerwony . 7 km na południe od Ujścia, przy szosie do Czarnkowa znajduje się wieś Jabłonowo. W dolinie niewielkiego stru­mienia położony jest park z bogatym drzewostanem. Wiel­ką atrakcją jest piękna, gęsta aleja bukowa wiodąca z parku do lasu, sprawiająca wrażenie wysokiego tunelu.