Miasto na Wysoczyźnie Chodzieskiej, w falistej okolicy nad Jez. Margonińskim 215 ha . Linia kolejowa Chodzież— —Gołańcz, szosa m.in. Chodzież—Wągrowiec. 2100 miesz­kańców.Margonin jest bardzo starą osadą. 2 km od obecnego mia­sta nad jeziorem, w lesie znajduje się stożkowate grodzi­sko z wałem i fosą na zewnątrz; drugie grodzisko znaj­duje się nad jeziorem na zachód od miasta. Pierwsze wzmianki historyczne o Margoninie pochodzą z XIV wie­ku, kiedy stanowił on własność Grzymalitów. W 1402 r. podniesiony został do godności miasta, a w latach następ­nych zbudowano fortyfikacje miejskie. W 1696 r. odno­wiono prawa miejskie. Miasto stanowiło własność szla­checką. W styczniu i lutym 1919 r. o Margonin toczyli walki powstańcy wielkopolscy. Przy rynku zachowało się kilka domów z końca XVIII i pocz. XIX w. Kościół wzmiankowany w XIV wieku; obecny pochodzi z 1753 r. Wystrój wnętrza barokowy. Obok dzwonnica klasycy-styczna z przełomu XVIII i XIX wieku. Dużą atrakcją krajoznawczą jest piękna, lipowa aleja ciągnąca się od Margonina Wsi, sadzona w 1755 r. przez ówczesnego wła­ściciela — Skórzewskiego. W Margoninie Wsi neogotycki pałac w parku z licznymi okazami dorodnych drzew. Nad jeziorem, przy drodze do Chodzieży, znajduje się ładny ośrodek wczasowy dysponujący hotelem, domkami kem­pingowymi, plażą i wypożyczalnią kajaków. W Margoninie wczasy FWP. Przez miasto prze­chodzi szlak czerwony z Wągrowca do Chodzieży. Szla­kiem tym w kierunku południowym dojść można do Ofelii — do głazu narzutowego „Zaklęta Karczma” 4 km .MIASTECZKO KRAJEŃSKIE-Do 1972 r. miasto, obecnie wieś, leży 15 km na wschód od Piły, na skraju doliny Noteci. Pięknie położona w wą­wozach uchodzących między wzgórzami do doliny Noteci. Linia kolejowa Piła—Bydgoszcz. Pierwsza wzmianka o osadzie pochodzi z 1457 r. Prawa miejskie otrzymała w XVI wieku. Miasto leżało na szlaku handlowym z Pozna­nia do Łobżenicy. Było miastem szlacheckim. Pod Mias­teczkiem, w dolinie Noteci, znajdują się duże pokłady wap­na pojeziernego. Nie zachowały się w Miasteczku znacz­niejsze obiekty zabytkowe. Ulice w dużej części są zabudo­wane domami z XIX wieku o konstrukcji szachulcowej, które wraz z pięknym położeniem wśród wzgórz nadają mu specyficzną atmosferę. Stąd często Miasteczko Krajeń­skie przez analogię do Kazimierza n. Wisłą nazywane jest „Kazimierzem Północy”. Szczególnie ładnie jest tu wiosną, gdy na zboczach wzgórz kwitną sady. Na wysokim wzgórzu wznosi się neogotycki kościół. Na przykościelnym cmenta­rzu grób Michała Drzymały, właściciela sławnego wozu, który stał się symbolem walki z pruską polityką kolonizacyjną. W 1928 r. ze składek społeczeństwa ofiarowa­no Drzymale 15-hektarowe gospodarstwo w Grabównie, oddalonym od Miasteczka 4 km. Tam w 1937 r. Michał Drzymała zmarł, a pochowany został na tutejszym cmen­tarzu. W 1939 r. Niemcy zrównali z ziemią grób Drzymały. W dniu 25. IV 1962 r., w 25 rocznicę jego śmierci, od­słonięto na cmentarzu tablicę z napisem: „Michał Drzy­mała — Bohater Narodowy — 1857—1937″. W Domu Kul­tury im. M. Drzymały zorganizowano Izbę Pamięci ku czci wielkiego Polaka.MIROSŁAWIEC-Miasto na Pojezierzu Wałeckim położone przy szosie T-81, Wałcz-Kalisz Pomorski. Szosy do Tuczna, Starej Studnicy, Złocieńca i Czaplinka. 2400 mieszkańców. W okolicy więk­sze kompleksy leśne, porastające liczne pagórki polodowcowe. Miasto stanowi zaplecze handlowo-usługowe dla oko­licy. Prawa miejskie otrzymał Mirosławiec zapewne w 1303 r. Miasto powstało przy ważnym szlaku komunikacyjnym i handlowym, tzw. Drodze Marchijskiej łączącej Bran­denburgię z Zakonem Krzyżackim. Obok miasta zbudowany został pierwotny zamek Wedlów. Siady zamku na wschód od rynku są pozostałością póź­niejszej budowli z XVIII wieku, wzniesionej po pożarze całego miasta i zamku w 1719 r. Specjalnością handlową Mirosławca była wełna owcza, miód i… gęsie pióra, używane do pisania. W lutym 1945 r. o miasto, położone na przedpolu „pozycji ryglowej” Wału Pomorskiego, toczyli ciężkie walki żołnierze I Armii WP. Teren wzgórka pozamkowego zajmuje dziś niewielki park miejski. Wśród rodzimego drzewostanu wyróżniają się stare kasztanowce o obwodzie 330-350 cm, limba i lesz­czyna o obwodzie 120 cm. W Miejskim Domu Kultury znajduje się Izba Pamięci, poświęcona historii miasta i walkom I Armii WP na Wale Pomorskim. Na zachód od miasta, przy szosie do Kalisza Pomorskiego, granitowy głaz upamiętnia walki w 1945 r. Okolice Mirosławca pagórkowate, w ponad 50°/o zalesione. Ok. 5 km na zachód od miasta rozciągają się malownicze doliny strumieni: Korytnicy i Stawnicy. 10 km na północny wschód dojazd szosą w stronę Czaplinka położone jest pasmo wysokich wzgórz, których kulminację stanowi wzniesienie Raczą — 211 m n.p.m. już na terenie woj. koszalińskiego . Uroku dodają liczne, niewielkie jeziorka w promieniu 5 km od miasta. 6 km na północ leży wieś Borujsko, wsławiona w 1945 r. ostatnią w minionej wojnie szarżą kawalerii polskiej. Wieś ta należała do najsilniejszych punktów oporu Niemców w „pozycji ryglowej” Wału Pomorskiego.NADABZYCE-Wieś 25 km na północ od Walczą, nad rzeką Piławą, w sąsiedztwie dużych lasów. Szosa do Sypniewa oraz Szwecji. Wieś znana była już w XVI wieku. Należała do starostwa wałeckiego. W początku lutego 1945 r. Nadarzyce były areną jednej z najzaciętszych bitew stoczonych przez I Armią WP w toku przełamywania Wału Pomorskiego. Był tutaj najsilniej ufortyfikowany odcinek całego Wału w pasie działań I Armii. W Nadarzycach od głównej linii umocnień Wału Pomorskiego odgałęziała się biegnąca na zachód tzw. pozycja ryglowa Wału, ciągnąca się do Miro­sławca i Kalisza Pomorskiego. Pozycje hitlerowskie, położone ok. 2 km na północ od wsi, zdobyte zostały dopiero 3 marca, w początkowym etapie kolejnej ofensywy, której celem było oswobodzenie pół­nocnych rejonów Pomorza Zachodniego. Boje o Nadarzyce upamiętnia granitowy głaz. Na północ od wsi w odległości ok. 1,5 km w sąsiedztwie Piławy, znajdują się ruiny potężnych umocnień żelbeto­wych, częściowo zniszczonych w toku walk, częściowo wysadzonych w powietrze po 1945 r. Na Piławie betonowy jaz dla piętrzenia wody i stworzenia dodatkowej, sztucznej zapory wodnej. Na zachód od niego, za rozlewiskami Pi­ławy, położone są ruiny najpotężniejszych fortyfikacji obecnie niedostępne dla ruchu turystycznego . Z Nadarzyć wiodą dwa znakowane szlaki turystyczne: czerwony wzdłuż głównych umocnień Wału Pomorskiego do Zdbic oraz niebieski wzdłuż umocnień tzw. pozycji ryg­lowej Wału do Iłowca.