Zabłudów i Złgtoria

Zabłudów i Złgtoria

Miasto położone nad niewielką rzeczką Rudnią, dopły­wem Narwi, przy drodze nr 192. prowadzącej z Białego­stoku w kierunku południowym. Nazwa miasta pochodzi od jego położenia „Za Błudowską Puszczą”, której pozo­stałościami są jedynie niewielkie lasy.
Z 1525 r. pochodzi akt nadania dokonany przez Zyg­munta Starego istniejącej już wcześniej osady na rzecz Aleksandra Chodkiewicza. Prawa miejskie uzyskał Za­błudów 21 VIII 1533 r. Grzegorz Chodkiewicz, syn Alek­sandra ufundował w Zabłudowie cerkiew prawosławną i szkołę ludową 1563 r. . W 1567 r. została tutaj założona drukarnia kierowana przez Iwana Fiodorowa, słynnego drukarza rosyjskiego.
Od końca XVI w. Zabłudów wchodził w skład dóbr magnackiego rodu Radziwiłłów. W 1608 r. Krzysztof Ra­dziwiłł ufundował w Zabłudowie zbór ewangelicki oraz szkołę. Zabłudów stał „się jednym z poważniejszych ośrodków arianizmu w Polsce, gdyż tutaj w dobrach ra-dziwiłłowskich ukrywali się przed wysiedleniem z Polski znani arianie Z. Morsztyn, M. Przypkowski, S. Mierzyński i in. Opiekował się nimi Bogusław Radziwiłł, stronnik króla szwedzkiego.
Od 1857 r. założono w Zabłudowie zakłady włókiennicze i garbarskie.
W okresie międzywojennym Zabłudów liczył nieco po­wyżej 3.000 mieszkańców. Podczas okupacji hitlerowskiej Żydzi z Zabłudowa zostali wywiezieni do obozu zagłady w Treblince. Zabłudów w czasie wojny był poważnie zniszczony.
Cerkiew prawosławna z XIX w. o ładnym wystroju wnętrza, z wieżą, otoczona murem.
Kościół zbudowany w stylu klasycystycznym w 1840 r. Park pałacowy.ZŁGTORIA-Wieś malowniczo położona nad Narwią, na lewym, wyższym w tym miejscu brzegu. Tutaj Supraśl wpada do Narwi zasilając wydatnie jej wody. Przez wieś prze­chodzi droga do Tykocina, odchodząc od drogi E-12.
Pierwsze wzmianki o Złotorii datowane są na wiek XIV, kiedy to na terenie obecnej wsi Janusz Starszy ks. mazowiecki zbudował zamek strzegący wschodniego
Mazowsza. W związku z utworzeniem Białostockiego Okręgu Przemysłu Włókienniczego w Złotorii urucho­miono zakład włókienniczy, zatrudniający kilkudziesię­ciu robotników oraz fabrykę sukna, po których obecnie nie ma nawet śladu. W latach 1905—6 miały tutaj miej­sce strajki i wystąpienia rewolucyjne. W Złotorii w okre­sie międzywojennym zbudowano cegielnię, poprzednio był tam zakład ceramiczny. Obecnie cegielnię zmoderni­zowano, z zakładu ceramicznego pozostał tylko samotny komin. Obecnie we wsi zbudowano Szkołę Tysiąclecia znajdującą się przy wjeździe do wsi. W pobliżu kościoła dawny dworek myśliwski z pocz. XVIII w., w stanie da­leko posuniętego zniszczenia. Wiatrak — koźlak za wsią z pocz. XIX w.

Złotyki-Wieś ładnie położona nad rzeką Narwią, na prawym jej brzegu. Przez wieś przebiega „Szlak Słowiański”, mię­dzynarodowa droga E-12.
Nazwa miejscowości pochodzi od rodu Żółtków, który osiadł tutaj u przeprawy nad rzeką Narwią około 1598 r. Zółtki były też wymieniane w dokumentach z 1533 i 1678 roku. Istniał tutaj port rzeczny użytkowany za czasów J. K. Branickiego, kiedy to znajdowała się w Żółtkach flotylla 20 statków dowodzona przez „admirała”. Tymi statkami wywożono do Gdańska zboże, sprowadzano na­tomiast wino, korzenie, proch, sukno i inne towary. Do żeglugi wykorzystywano wiosenne i jesienne przybory wód. Jeszcze w okresie międzywojennym Narew służyła do wywozu dykty ze znajdującej się w Białymstoku fab­ryki dykty.
Znaczenie wsi wzrosło w 1832 r., kiedy to rząd carski wprowadził granicę celną między terenami Rosji, a Kró­lestwa Kongresowego. W Żółtkach utworzono wtedy ko­morę celną, gdzie pobierano cło wyłącznie w złotych ru­blach. Fabrykant Moes zbudował tu niewielką fabrykę włókienniczą zlikwidowaną dopiero w 1915 r.
W 1939 r. w Żółtkach doszło do pierwszej wymiany strzałów w doraźnie zorganizowanej obronie Białego­stoku.
Z uwagi na swoje położenie nad Narwią Żółtki sta­nowią obecnie często odwiedzaną miejscowość wypo­czynkową. Na miejscu jest plaża i parking oraz sklep i kiosk „Ruchu”.
Przez Zółtki przebiega interesujący szlak wodny rzeki Narwi.

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.